Hamarlaşmaq felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası, səthin hamar və düz hala gəlməsi, qırışların, qabarıqlıqların və ya düzensizliklərin aradan qaldırılması deməkdir. Yəni, əvvəllər qeyri-bərabər, kobud, pürüzlü olan bir səthin düzəlib hamar bir görünüş alması prosesini ifadə edir. Bu proses təbii səbəblərdən (məsələn, suyun təsiri ilə torpağın hamarlaşması) və ya süni müdaxilə nəticəsində (məsələn, bir səthi cilalamaqla hamarlaşdırmaq) baş verə bilər.
Hamarlaşmaq, sadəcə fiziki səthlər üçün deyil, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, münaqişədən sonra münasibətlərin hamarlaşması, vəziyyətin yaxşılaşması, çətinliklərin aradan qaldırılması və s. kimi hallarda da bu fel işlədilə bilər. Bu mənada hamarlaşmaq, münaqişənin, gərginliyin və ya problemin aradan qaldırılmasını, vəziyyətin daha sakit və sabit hala gəlməsini ifadə edir. Beləliklə, hamarlaşmaq, həm konkret, həm də abstrakt mənalarda istifadə olunan çox yönlü bir sözdür.
Verilən misal cümləsi ("Mala çəkildikdən sonra sahə hamarlaşdı") bu felin konkret, fiziki mənasını əks etdirir. Mala çəkilmə prosesi, sahənin səthindəki düzensizlikləri aradan qaldıraraq onu hamar hala gətirir. Bu, hamarlaşmaq felinin əyani bir təsviridir.
Ümumiyyətlə, hamarlaşmaq sözü, dəyişiklik, təkmilləşmə və düzəliş kimi mənaları özündə ehtiva edir və müxtəlif kontekstlərdə istifadə edilərkən həm konkret, həm də məcazi mənaları ifadə edə bilir. Bu, dilçiliyin maraqlı və zəngin tərəflərindən biridir.