Haraylamaq felinin əsas mənası, yüksək səslə, qışqırıqla birini çağırmaq, səslənməkdir. Sadəcə "çağırmaq"dan fərqli olaraq, haraylamaq həm səsin gücünü, həm də təciliyi, bəzən isə həyəcan və ya narahatlığı ifadə edir. Adi bir çağırışdan daha çox diqqət cəlb etmək məqsədi daşıyır. Məsələn, uzaq məsafədə olan birini çağırmaq, təhlükə anında kömək istəmək, ya da bir qrup insanı toplamaq üçün haraylamaqdan istifadə olunur.
Nəriman Rəfibəyli misalında olduğu kimi, "Ana vətən harayladı; Dar günündə övladını" ifadəsində "haraylamaq" yalnız bir çağırış deyil, həm də vətənin övladına duyduğu dərin ehtiyacı, narahatlığını və yardım istəyini ifadə edir. Burada səs gücü ilə yanaşı, duyğu dərinliyi də ön plana çıxır. Beləliklə, haraylamaq fəaliyyətinin səs və çağırışdan kənara çıxan emosional bir tərəfi də vardır.
Haraylamaq, ədəbiyyatda və xalq yaradıcılığında tez-tez istifadə olunan bir söz olub, müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilir. Məsələn, bir hadisəni elan etmək, bir şeyi bildirmək məqsədilə də istifadə oluna bilər. Qədim zamanlarda, informasiyanın yayılma sürətinin aşağı olduğu dövrlərdə, haraylamaq xəbər yaymaq üçün əsas vasitələrdən biri sayılırdı.
Ümumiyyətlə, "haraylamaq" sözü sadə bir çağırışdan daha çox, güclü bir səs, təciliyet və emosional yüklə dolu bir fəaliyyəti təsvir edir. O, yalnız səsi deyil, həm də nitq ifadəsinin tonunu, həyəcanı və məqsədini də əks etdirir.