izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Havalanmaq felinin əsas mənası hərəkətin yerdən qoparaq havada hərəkət etməyə başlamasıdır. Bu, sadəcə "uçmaq"dan daha geniş bir məna ifadə edir, çünki həm canlıların (quşların, həşəratların), həm də cansız cisimlərin (təyyarələrin, balonların) havada hərəkətə başlamasını əhatə edir. Hətta metaforik mənada da istifadə oluna bilər: məsələn, "fikirləri havalandı" ifadəsi bir insanın düşüncələrinin qanadlanmasını, sərbəst və azad şəkildə yayılmasını təsvir edir.

Lüğətlərdə "havalanmaq"ın "havada qalxmaq, uçmaq" kimi sadə tərifi verilsə də, onun semantik spektrini daha geniş araşdıraq. Canlılar üçün havalanmaq, fiziki olaraq yerə yapışmış vəziyyətdən uçmaqla özünü ifadə edir. Bu, quşların qanad çırpması, həşəratların pərdələri ilə havaya qalxması və ya hətta insanların paraşütlə yerdən qopması kimi müxtəlif formada baş verə bilər. Cansız cisimlər üçün isə havalanmaq, məsələn, bir təyyarənin yerdən qalxaraq uçuşa keçməsi, bir balonun qalxması, ya da bir kağız parçanın küləklə havaya qalxması kimi halları əhatə edir.

Maraqlı bir məqam odur ki, "havalanmaq" sözü həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunur. Fiziki mənada yukarıya doğru hərəkəti, məcazi mənada isə sərbəstliyi, azadlığı, yüksəlişi ifadə edir. Məsələn, "ümidləri havalandı" deyəndə, bir insanın ümidlərinin artması, güclənməsi nəzərdə tutulur. Yəni, "havalanmaq" sadəcə bir fiziki hərəkəti deyil, eyni zamanda emosional və mənəvi vəziyyətləri də ifadə edə bilən çox yönlü bir sözdür.

Qısacası, "havalanmaq" sözünün mənası sadəcə uçmaq deyil, yerdən qopmaq, havada hərəkət etməyə başlamaq, yüksəlmək, sərbəstləşmək, qanadlanmaq kimi bir sıra əlavə mənaları özündə birləşdirən zəngin bir leksik vahiddir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz