Heterojen (yun. heterogenes - müxtəlif cinsli) sifəti, əsasən kimya, fizika və materiallar elmlərində istifadə olunan bir termindir. Bu termin, eyni cinsdən olmayan, müxtəlif tərkibli və ya xüsusiyyətli hissələrdən ibarət olan qarışıqları və ya sistemləri təsvir etmək üçün işlədilir. Yəni, heterogen sistemdə ayrı-ayrı komponentlər fərqli fazalarda, məsələn, bərk, maye və ya qaz halında mövcud ola bilər və ya hətta eyni halda olsalar belə, kimyəvi tərkibləri və ya fiziki xüsusiyyətləri fərqlənə bilər.
Daha aydın ifadə etmək üçün misallar gətirək: qum və su qarışığı heterogen bir sistemdir, çünki qum (bərk faza) və su (maye faza) bir-birindən fərqli fazalarda mövcuddur və asanlıqla ayırd edilə bilər. Həmçinin, qranit daşı da heterogendir, çünki kvars, feldşpat və mika kimi müxtəlif minerallardan təşkil olunmuşdur. Hətta görünüşdə bərabər olan bir qarışıq belə, mikroskopik səviyyədə heterogen ola bilər. Məsələn, süd, görünüşdə homogen görünür, ancaq mikroskop altında yağ damcıları və digər komponentlərin ayrı-ayrı hissəcikləri müşahidə edilə bilər.
Heterojen sistemlərin homogen sistemlərdən əsas fərqi ondadır ki, homogen sistemlərdə komponentlər molekulyar səviyyədə qarışıq olur və sistemin bütün hissələri eyni tərkibə və xüsusiyyətlərə malikdir. Məsələn, şəkər suda tamamilə həll olduqda homogen bir məhlul əmələ gətirir.
Heterojen termininin istifadəsi yalnız kimya və fizika ilə məhdudlaşmır. Metaforik mənada, müxtəlif fikirlər, mədəniyyətlər və ya sosial qrupların bir arada yaşadığı bir cəmiyyəti də heterogen cəmiyyət adlandırmaq olar. Bu, bir çox müxtəlifliyin və rəngarəngliyin mövcudluğunu ifadə edir.
Heterojen reaktorlar nüvə energetikasında istifadə olunan və nüvə yanacağının heterogen bir şəkildə yerləşdirilməsi ilə fərqlənən reaktiv tiplərinə aiddir. Bu, yanacağın daha effektiv istifadəsinə və reaktiv prosesinin daha yaxşı idarə olunmasına imkan verir.