izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kvars (alm. Quarz) – silisium oksidinin (SiO₂) təbii halda rast gələn, ən geniş yayılmış mineral növüdür. Adətən rəngsiz, şəffaf kristal halında olur, lakin müxtəlif qatışıqlardan asılı olaraq, geniş rəng palitrası – bənövşəyi (ametist), sarı (sitrin), tünd qırmızı (qırmızı kvars), dumanlı (füme kvars) və s. – nümayiş etdirə bilir. Bu rəng müxtəlifliyi kvarsın özünəməxsus bir xüsusiyyəti olub, hər bir çeşidin özünəməxsus adı və bəzən də qiyməti vardır.

Kvars kristalları müxtəlif formalarda – prizmatik, altıbucaqlı, piramida şəkilli və s. – təsadüf edilir. Onlar həm tək-tək, həm də böyük kristal kütlələri əmələ gətirərək tapılırlar. Bəzi kvars kristallarının ölçüləri bir neçə metrə çata bilər. Kvarsın sərtliyi olduqca yüksəkdir (Mohs miqyasında 7), bu səbəbdən də o, müxtəlif sahələrdə geniş istifadə olunur.

Kvarsın geniş yayılmış olması onun geoloji proseslərdə mühüm rol oynadığını göstərir. O, müxtəlif süxurların, o cümlədən qranit, qneys, kvarsit və digər çöküntü süxurlarının əsas tərkib hissəsidir. Bundan əlavə, kvars hidrotermal damarlarda, peqmatitlərdə, metamorfik süxurlarda və hətta meteoritlər də tapılmışdır. Beləliklə, kvars Yer kürəsinin geoloji tarixinin öyrənilməsində mühüm məlumat mənbəyidir.

Praktiki əhəmiyyətinə gəldikdə isə, kvars sərtliyi və kimyəvi davamlılığı sayəsində saat sənayesində (kvars saatları), elektronika (kvars resonatorları), optik cihazların istehsalında (linzalar, prizmalar), keramika və şüşə istehsalında, habelə zərgərlik sənayesində geniş tətbiq olunur. Onun müxtəlif rəngli növləri qiymətli və yarıqiymətli daş kimi istifadə olunur. Beləliklə, adi görünən bu mineral əslində elm və texnikanın müxtəlif sahələrində mühüm rol oynayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz