izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Hədsiz-hesabsız: Bu söz birləşməsi miqdar və say baxımından son dərəcə çoxluq, sayıla bilməyəcək qədər böyüklük mənasını ifadə edir. "Hədsiz" özündə hər hansı bir məhdudiyyətin olmamasını, "hesabsız" isə sayıma gəlməyəcək qədər çoxluğu bildirir. Beləliklə, "hədsiz-hesabsız" söz birləşməsi, sərhədsizliyi, sonsuzluğu və təsəvvür edilə bilməyəcək miqdarı vurğulayır. Sadəcə "çox" sözündən fərqli olaraq, daha güclü bir təəssürat yaradır, miqdarın nə qədər böyük olduğunu daha təsirli şəkildə ifadə edir.

Misal üçün, "hədsiz-hesabsız sərvət" deyəndə, sadəcə çoxlu sərvətdən deyil, sayıla bilməyəcək, təsəvvür edilməyəcək qədər böyük bir sərvətdən söhbət gedir. Eyni şəkildə, "hədsiz-hesabsız ulduzlar" ifadəsi kainatın sonsuzluğunu, ulduzların sayının təsəvvürümüzün xaricində olduğunu göstərir. Bu söz birləşməsi, ədədi dəqiqlikdən daha çox, miqdarın böyüklüyü və tükənməzliyi üzərində durur. Həm də, bu ifadədə bir az həyəcan və heyrət hissi də əks olunur, çünki hədsiz-hesabsız bir şey qarşısında insanın təəccübü və heyranlığı təbii haldır.

Söz birləşməsinin ədəbiyyatda geniş istifadə edilməsi onun ifadə qüdrətinin və təsirliliyinin göstəricisidir. "Əngin fəzada hədsiz-hesabsız ulduzlar sayrışır" cümləsində olduğu kimi, "hədsiz-hesabsız" ifadəsi həm mənzərənin əzəmətini, həm də kainatın sonsuzluğunu oxucuya daha yaxşı çatdırır. S. Rəhimovun əsərindən götürülmüş "Xəlifə və sarayın hədsiz-hesabsız vergiləri hamını cana gətirib" misalında isə söz birləşməsi vergilərin ağır yükünü və xalqın əzabını daha effektli şəkildə ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz