izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Həlqə sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Ən geniş yayılmış mənası dairəvi, üzüklü bir formadır. Bu mənada halqa sözü ilə sinonimdir və metal, taxta, ip və s. materiallardan hazırlanmış, üzüyü, dəlikli və ya bağlanmış, dairəvi və ya oval formaya malik əşyaları ifadə edir. Misal üçün, bir zinət əşyası olan barmaq halqası, bir zəncirin bir hissəsi olan halqa, bir qapının halqası, və ya bir oyuncaq halqası bu kateqoriyaya daxildir. Sözün bu mənası, təsvir olunan şeirdəki “Yüz həlqə edib zülfipərişanını çin-çin” misrasında da aydın görünür – burada saçların həlqə-həlqə büküldüyü təsvir olunur.

Lakin, “həlqə” sözü daha məcazi mənalarda da işlənə bilər. Məsələn, “Hər həlqə ilə boynuma bir silsilə saldın” misrasında həlqə, bir sıra ardıcıl hadisələri, bağlı və bir-birinə ardınca gələn prosesləri təmsil edir. Bu kontekstdə “həlqə” bir zəncirin tərkib hissəsi kimi düşünülə bilər, hər bir “həlqə” yeni bir məsuliyyət, və ya yeni bir yük mənasını daşıyır. Bu mənada “həlqə” daha çox ardıcıllıq, bir-birini izləyən proseslər, ya da bir sistemin tərkib hissəsi kimi başa düşülə bilər.

“Həlqə get-gedə sıxılırdı” ifadəsi isə “həlqə”nin daha da məcazi bir mənasını göstərir. Burada “həlqə” sıxılan, daralan bir vəziyyəti, məsələn, çətinləşən vəziyyəti, təzyiq altında olan bir vəziyyəti və ya getdikcə daha az olan bir imkanı ifadə edir. Bu, fiziki bir həlqənin sıxılmasından daha çox, bir vəziyyətin və ya imkanın daralması anlamını verir.

Nəticə olaraq, “həlqə” sözü konkret bir dairəvi formadan tutmuş, ardıcıl hadisələrin ardıcıllığına, və ya daralan bir vəziyyətə qədər geniş bir məna spektrinə malikdir. Sözün mənası həmişə kontekstdən asılı olaraq dəyişir və müxtəlif məcazi istifadələri vardır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz