izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Hərbələmək (f.): Bu feil, əsasən qorxutmaq, hədə-qorxu gəlmək, hədələmək, zorlamaq mənasında işlənir. Sadəcə qorxutmaqdan daha geniş bir məna kəsb edərək, fiziki və ya psixoloji təzyiq vasitəsilə istənilən hərəkəti etməyə məcbur etməyi də əhatə edir. Sözün kökündə olan "hərb" sözü ilə əlaqəli olaraq, bir növ "döyüşə hazırlaşdırmaq", "döyüş mövqeyinə gətirmək" kimi bir məna da sezdirilir, amma bu, daha çox kontekstdən asılıdır.

Misal olaraq Aşıq Ələsgərin şeirindən götürülən "İstədim, yaxın gedəm; Yoldaşları hərbələdi" misrasında, yoldaşlarının qorxutması ilə yanaşı, şairin yaxınlaşmasının qarşısını almaq üçün onların tətbiq etdikləri təzyiq və maneələri də əks etdirir. Yəni, sadəcə sözlə qorxutmaq deyil, həm də hərəkətləri ilə şairin irəliləməsinə mane olmaq məqsədi daşıyırdı.

Hərbələmək sözü, kəskin və təsirli bir ifadə olaraq, adi qorxutmadan daha çox təzyiq və zorakılıq elementi ehtiva edir. Müasir Azərbaycan dilində daha az işlənsə də, ədəbiyyatda təsvirin gücləndirilməsi üçün istifadə oluna bilər. Bu sözün sinonimləri arasında "qorxutmaq", "hədələmək", "təhdid etmək", "zorlamaq" kimi sözləri göstərmək olar, lakin heç biri tam olaraq "hərbələmək"in ifadə etdiyi xüsusi məna çalarını əks etdirmir.

Ümumiyyətlə, "hərbələmək" sözü, sözlərin ardında gizlənən mənaları dərk etmək üçün kontekstə diqqət yetirməyin vacibliyini vurğulayan maraqlı bir nümunədir. Bu sözün istifadə edildiyi mətnin üslubu və mahiyyəti, onun mənasının tam dərk edilməsi üçün əhəmiyyətli rol oynayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz