Hərlənmək fellinin mənası sadəcə bir şeyin ətrafında fırlanmaq, dolanmaq, aylanmaq və ya dövrə vurmaqdan daha çoxdur. Lüğətlərdəki qısa təriflər bu zəngin mənanı tam əks etdirə bilmir. Hərlənmək, əslində, hərəkətin bir nöqtə ətrafında dairəvi, əyri xətt boyunca davam etməsini ifadə edir, lakin bu hərəkət yalnız fiziki deyil, həm də məcazi mənada ola bilər.
Fiziki mənada, bir ağacın ətrafında hərlənmək, bir quşun yuvasının üstündə fırlanmaq, bir ulduzun öz oxu ətrafında dönməsi hərlənməyə misal ola bilər. Hərəkətin sürəti, istiqaməti, ölçüsü müxtəlif ola bilər; hərlənmə həm sürətli, həm də yavaş, həm saat əqrəbi istiqamətində, həm də əksinə ola bilər. Bu hərəkət müəyyən bir məqsədlə (məsələn, bir əşyanı axtarmaq üçün) və ya məqsədsiz (məsələn, düşüncəyə dalmaq zamanı ətrafda gəzmək) həyata keçirilə bilər.
Məcazi mənada isə "hərlənmək" daha çox düşüncələrin, hisslərin ətrafında fırlanmasını, bir məsələ üzərində uzun müddət düşünməyi, qərar verməkdə çətinlik çəkməyi ifadə edir. Məsələn, "O, qərar vermək üçün uzun müddət hərləndi" deyimi şəxsin qərar verməzdən əvvəl müxtəlif fikirlər arasında dolaşdığını, düşüncələrinin bir dairəvi hərəkət etdiyini göstərir. Beləliklə, hərlənmək, sadə bir fiziki hərəkətdən daha çox, bir proses, bir hal və ya vəziyyəti təsvir edə bilər.
Sözün etimologiyasına və Azərbaycan dilinin tarixinə nəzər salsaq, "hərlənmək" feli türk dillərindəki oxşar mənalı sözlərlə əlaqəlidir və uzun bir tarixə malikdir. Bu da onun mənasının zənginliyini və dərinliyini göstərir. "Keçəl Həmzə" və "Qırat" kimi adlar istifadə edilən nümunələrdə hərlənmənin konkret kontekstini daha yaxşı başa düşmək üçün əlavə məlumatlara ehtiyac var. Lakin ümumi olaraq, "hərlənmək" feli həm dəqiq, həm də poetik bir ifadə olaraq Azərbaycan dilinin sərvətidir.