Həs: Azərbaycan dilinin zəngin fonetik xüsusiyyətlərini əks etdirən maraqlı bir səs təqlidi söz olan "həs", əsasən minik və ya yük daşıyan heyvanları (əsasən at, qatır, eşşək) hərəkətə gətirmək, irəli itələmək məqsədilə çıxarılan səsdir. Bu səs, heyvanı tərpətmək, sürətləndirmək, ya da müəyyən bir istiqamətə yönləndirmək üçün istifadə olunur.
Sözün mənası təkcə "səs"lə məhdudlaşmır. "Həs" deyərkən ifadə olunan səs, eyni zamanda, heyvanla olan əlaqənin, rəhbərliyin və nəzarətin bir göstəricisidir. Atın yüyənini dartmaqla yanaşı, "həs" səsi heyvana komanda verilməsinin və onun cavab verəcəyinə olan inamın ifadəsidir. Beləliklə, "həs" sadəcə bir səs deyil, bir ünsiyyət vasitəsi, bir əmr, həmçinin heyvanla insan arasında qurulan münasibətin bir təcəssümüdür.
Dilçilik baxımından, "həs" sözü səs təqlidi sözlərə (onomatopeya) aiddir. Yəni, səsin özünün təbiətinə uyğun olaraq yaradılmışdır. Bu cür sözlər, dillərin inkişaf tarixini və onomatopeyanın dilin formalaşmasındakı rolunu öyrənmək üçün əhəmiyyətlidir. "Həs" kimi sözlər, dilin canlılığını və ətraf aləmlə olan əlaqəsini daha da aydın şəkildə göstərir.
Maraqlı bir məqam odur ki, "həs" sözünün istifadəsi regionlardan asılı olaraq fərqlənə bilər. Bəzi bölgələrdə bu səs daha kəskin, bəzilərində isə daha yumşaq səslənə bilər. Hətta bəzi yerlərdə, "həs" sözünün yerinə, onun sinonimləri və ya digər səs təqlidi ifadələr istifadə oluna bilər. Bu da, dilin dinamikliyinə və regional dialektlərin varlığına işarədir.