Xamıt (is. çoğul: xamıtlar) Qoşqu heyvanlarının, əsasən də at, öküz və ya eşşək kimi yük daşıyan heyvanların boynuna taxılan və yükü çəkməyə imkan verən, üstü adətən yumşaq və rahat bir materialla örtülü boyunduruq növüdür. Sadəcə bir boyunduruq deyil, heyvanın boyun formasına uyğun hazırlanmış, yükün bədəninə bərabər paylanmasını təmin edən bir sistemdir.
Xamıtın hazırlanmasında müxtəlif materiallar – dəri, kətan, yun, hətta müasir dövrdə süni materiallar – istifadə olunur. Yumşaq astar, heyvanın boyun nahiyəsini sürtünmədən qoruyur və yükün ağırlığını daha rahat daşımasına kömək edir. Xamıtın dizaynı da əhəmiyyətlidir; yükün bərabər paylanmasını təmin etmək üçün diqqətlə hazırlanır. Yanlış hazırlanmış bir xamıt heyvanı yaralaya və ya yük daşıma qabiliyyətini azalda bilər.
Tarixən xamıt kənd təsərrüfatı və nəqliyyatda geniş istifadə olunmuşdur. Əsrlər boyu kəndlilər öz əlləri ilə hazırladıqları xamıtlar vasitəsilə ağır yük daşıyan heyvanlarını idarə edirdilər. Hətta xamıtların bəzən, xüsusən bayramlarda və ya toy mərasimlərində, süs və ya bəzək kimi istifadə olunduğu da məlumdur. Bu, xamıtın sadəcə bir iş aləti deyil, həm də bir mədəniyyət elementi olduğunu göstərir.
Verilən nümunədəki “Qoca … atların xamıtını düzəltmək bəhanəsilə yerə düşüb arabanın qabağında bir xeyli…” ifadəsi xamıtın təmirinin və ya düzəldilməsinin həyatın adi bir hissəsi olduğunu, hətta bəhanə kimi istifadə oluna biləcəyini göstərir. Bu, xamıtın gündəlik həyatdakı əhəmiyyətini və istifadəsinin genişliyini vurğulayır.