Xəstələnmək felinin əsas mənası bir xəstəliyə tutulmaq, sağlamlığın pozulmasıdır. Bu, sadəcə bir fiziki vəziyyətin ifadəsi deyil, həm də bədənin normal fəaliyyətini pozan müxtəlif amillərin təsiri nəticəsində baş verən mürəkkəb bir prosesdir. Xəstələnmək, bədənin viruslar, bakteriyalar, parazitlər və ya digər patogenlərlə mübarizəsinin bir göstəricisidir. Bu mübarizə əsnasında insanlar müxtəlif simptomlar yaşayır, məsələn, qızdırma, öskürək, baş ağrısı, əzələ ağrıları və s. Xəstəliyin şiddəti və müddəti bir çox amillərdən, o cümlədən xəstəliyin növündən, xəstənin immunitet sisteminin vəziyyətindən və digər fərdi xüsusiyyətlərdən asılıdır.
Lüğətdəki "azarlamaq" və "naxoşlamaq" sözləri xəstələnməyin müxtəlif dərəcələrini və ya aspektlərini ifadə edir. "Azarlamaq" daha çox yüngül bir xəstəliyi, qısa müddətli narahatlığı ifadə edərkən, "naxoşlamaq" daha geniş mənada istifadə olunur və daha ciddi xəstəlikləri də əhatə edə bilər. Beləliklə, "xəstələnmək" sözü bu iki sözü özündə birləşdirərək daha ümumi və geniş bir məna kəsb edir.
Misal olaraq verilən "Özümü soyuğa verib xəstələndim" cümləsi xəstələnməyin səbəbinin soyuqlama olduğunu göstərir. Bu, xəstələnməyin xarici amillərin təsiri nəticəsində baş verə biləcəyini nümayiş etdirir. Lakin xəstələnməyə səbəb olan amillər yalnız soyuqlama ilə məhdudlaşmır. Stress, qeyri-sağlam həyat tərzi, genetik amillər və digər bir çox faktorlar da xəstələnməyə səbəb ola bilər. Bu mənada, xəstələnmək bədənin müxtəlif təsirlərə qarşı cavab reaksiyası kimi də qiymətləndirilə bilər.
Maraqlı bir məqam odur ki, "xəstələnmək" sözünün mədəni və sosial kontekstlərdə də istifadəsi mövcuddur. Məsələn, "işdən xəstələndim" ifadəsi əsl xəstəlik deyil, bəhanə kimi istifadə oluna bilər. Bu isə sözün mənasının kontekstdən asılı olaraq dəyişə biləcəyini göstərir. Beləliklə, "xəstələnmək" sadəcə bir tibbi termin deyil, həm də daha geniş bir sosial və mədəni mənaya malik bir sözdür.