Xırdayarpaq sifəti, botanikada yarpaqları xırda olan bitkiləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu, sadəcə yarpaqların ölçüsünün kiçik olmasını ifadə etmir, həm də nisbi kiçikliyi vurğulayır. Yəni, həmin bitkinin öz növü içərisində və ya digər bitkilərlə müqayisədə yarpaqlarının qeyri-adi dərəcədə kiçik olmasını bildirir. Məsələn, "xırdayarpaqlı kol" ifadəsi, həmin kolun digər kol növləri ilə müqayisədə daha kiçik yarpaqlara sahib olduğunu göstərir.
Bitkinin yarpaqlarının ölçüsünün kiçik olması müxtəlif amillərlə əlaqəli ola bilər. Bu, bitkinin genetik tərkibindən, böyüdüyü ətraf mühitin şəraitindən (məsələn, quraqlıq, qida çatışmazlığı) və ya bitkinin həyat dövrünün mərhələsindən asılı ola bilər. Bəzi bitkilər həyatlarının müəyyən mərhələlərində daha kiçik yarpaqlara malik ola bilər, sonra yarpaqları böyüyə bilər. Xırdayarpaqlı bitkilər, adətən, sərt iqlim şəraitinə daha yaxşı uyğunlaşırlar, çünki kiçik yarpaqlar suyun buxarlanmasını azaldır.
Xırdayarpaq termini botanika elmində spesifik bir termin kimi istifadə olunsa da, ümumi dilə də daxil olmuşdur. Məsələn, məcazi mənada "xırdayarpaqlı" sözü kiçik, incə, əhəmiyyətsiz detalları ifadə etmək üçün də işlədilə bilər. Ancaq bu istifadə botanika termininin mənasından tamamilə fərqlidir və yalnız məcazi bir ifadədir.
Beləliklə, "xırdayarpaq" sözü botanikada dəqiq bir termin olaraq, yarpaqlarının nisbətən kiçik ölçüsünə görə bitkiləri təsvir etmək üçün, digər tərəfdən isə daha geniş mənada, kiçik və əhəmiyyətsiz şeyləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu iki mənanın fərqləndirilməsi vacibdir.