Xoşallanmaq felinin əsas mənası bir şeydən, hadisədən, və ya duyğudan zövq almaq, xoş hisslər keçirmək, ləzzət duymaqdır. Bu, sadəcə "xoşlamaq"dan daha dərin və intensiv bir duyğunu ifadə edir. Xoşallanmaq, səthi bir razılıqdan daha çox, daxili bir razılaşmanı, ruhun təravətini, qəlbin sükunətini və ya coşğunu əks etdirir. Bir musiqi əsərinin sədalarına, bir şeirin gözəlliyinə, bir dostun varlığına, təbiətin möhtəşəmliyinə xoşallanmaq olar. Bu, passiv bir "xoşlamaq"dan fərqli olaraq, aktiv bir iştirakı, hisslərin dərinliyini ifadə edən bir duyğudur.
Xoşallanmanın səviyyəsi fərqli ola bilər. Bəzən yumşaq bir məmnuniyyət, bəzən də coşğun bir sevinc və həyəcan kimi özünü göstərə bilər. Məsələn, bir fincan qəhvədən zövq almaq, xoş bir xəbər eşitmək, ya da gözəl bir mənzərə seyr etmək xoşallanmanın müxtəlif ifadələrindən biridir. Hər bir halda, bu duyğu insanın daxili dünyasında müsbət bir təsir buraxır, onu ruhlandırır və enerji verir.
Misal olaraq verilən “Oğlan yeyə-yeyə qulaq asır, qəlbində xoşallanır, sevinirdi” cümləsində oğlanın yeməkdən aldığı ləzzət və eyni zamanda dinlədiyi şeydən duyduğu xoş hisslər birləşərək onun qəlbində xoş bir duyğu, xoşallanma yaradır. Bu, sadəcə yeməyin dadından razı qalmaq deyil, həm yeməkdən, həm də eşitdiklərindən birlikdə aldığı zövqü, məmnuniyyəti və sevinci ifadə edir. Bu, xoşallanmanın çoxşaxəli və zəngin bir duyğu olduğunu göstərir.
Beləliklə, xoşallanmaq, sadəcə bir şeyin xoşuna gəlməkdən daha çox, onun daxili aləminə təsir edən, onu ruhlandıran və müsbət emosiyalar yaradan dərin və intensiv bir duyğudur.