izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İdarəedən sözü Azərbaycan dilində, əsasən dilçilik kontekstində istifadə olunan bir termindir və "idarə əlaqəsində tabeedici tərəf (söz)" mənasını verir. Bu, sadəcə tabeçiliyi bildirmir, həm də bu tabeçiliyin idarəetmə funksiyası ilə bağlı olduğunu vurğulayır.

Daha dəqiq desək, "idarəedən" sözü bir sintaktik quruluşda digər söz və ya söz birləşmələrinə qrammatik cəhətdən təsir edən, onlara müəyyən bir rol və funksiya verən söz və ya söz birləşməsini ifadə edir. Bu təsir həm morfoloji (sözün formasına təsir), həm də sintaktik (cümlədəki yerləşməsinə və funksiyasına təsir) səviyyələrdə özünü göstərə bilər.

Məsələn, "Kitabı oxuyuram" cümləsində "oxuyuram" fellər "kitabı" sözünə idarəedən kimi təsir edir. "Kitabı" sözü "oxuyuram" felinin tamamlayıcısıdır və felin mənasını tamamlayır, onun əhatə dairəsini müəyyənləşdirir. "Oxuyuram" felinin mənası tam olaraq "nəyi oxuyuram?" sualına cavab olaraq aydın olur.

Bu baxımdan "idarəedən" anlayışı, cümlənin mənasının düzgün anlaşılması üçün çox əhəmiyyətlidir. Çünki o, cümlənin əsas elementləri arasındakı münasibətləri və qrammatik quruluşunu müəyyənləşdirir. Qrammatikanın sintaksis bölməsində "idarəedən" sözü əsas anlayışlardan biridir və onun tam təfərrüatlı öyrənilməsi cümlə quruluşunu dərk etməyə və dilin qrammatik strukturunu daha dərindən başa düşməyə imkan verir.

Maraqlı bir qeyd olaraq, "idarəedən" sözü müxtəlif dilçilik məktəblərində fərqli terminlərlə ifadə oluna bilər və onun anlayışı digər dilə aid terminlərin köməyilə də izah edilə bilər. Məsələn, bəzi mənbələrdə "regente" kimi ifadə oluna bilər. Ancaq mənası həmişə eyni qalır: idarə əlaqəsində tabeedici tərəf (söz).

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz