İxtira, ərəb mənşəli bir söz olub ("اختراع" - ixtira') insan zəkasının məhsulu olan, əvvəllər mövcud olmayan yeni bir şeyin yaradılması, kəşf edilməsi və ya tətbiq edilməsi deməkdir. Sadəcə yeni bir şeyin ortaya çıxması deyil, daha əvvəl mövcud olmayan bir problemin həlli və ya yeni bir ehtiyacın ödənilməsi üçün düşünülmüş, planlı və sistemli bir prosesin nəticəsidir.
İxtiranın əsasında yaradıcılıq, təxəyyül və yenilikçilik durur. Sadəcə təsadüfən tapılan bir şey ixtira hesab edilmir. İxtiranın əsas elementi, yeni bir şeyin bilinən elementlərdən, proseslərdən və ya prinsiplərdən istifadə edərək sistematik və məqsədyönlü bir şəkildə meydana gəlməsidir. Bu proses, tədqiqat, təcrübə, sınaq-səhv və yeniliklərə açıq olmağı tələb edir.
Tarix boyu edilmiş ixtiralar insan həyatının keyfiyyətini əsaslı şəkildə dəyişdirmişdir. Təkərdən elektrik enerjisinə, kompüterdən internetə qədər hər bir ixtira cəmiyyətin inkişafına töhfə vermişdir. İxtiralar insanların işini asanlaşdırmış, yeni imkanlar yaratmış və həyat səviyyəsini yüksəltmişdir. Həmçinin, ixtiralar yeni sahələrin yaranmasına, yeni peşələrin meydana gəlməsinə və iqtisadi inkişafa stimul vermişdir.
İxtira yalnız maddi məhsulların yaradılması ilə məhdudlaşmır. Yeni bir metodun, prosesin və ya texnikanın kəşfi də ixtira sayıla bilər. Məsələn, yeni bir riyazi teorem və ya yeni bir tibbi müalicə üsulu da ixtiranın bir növüdür. Beləliklə, ixtira, insan zəkasının əbədi axtarış və kəşf etmə həvəsinin ən gözəl təzahürlərindən biridir.