izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İqlim, bir coğrafi bölgənin uzun müddətli (adətən 30 il və ya daha çox) orta hava şəraitinin xüsusiyyətlərini əks etdirən mürəkkəb bir anlayışdır. Sadəcə "ab-hava" demək deyil, bir bölgənin hava şəraitinin uzun illər ərzində müşahidə edilmiş statistikası, tipik və gözlənilən hava hadisələrinin təkrarlanma tezliyi və intensivliyi haqqında məlumat verir.

İqlimin müəyyən edilməsində temperatur, yağıntı (yağış, qar, dolu), rütubət, külək sürəti və istiqaməti, günəş radiasiyası, bulud örtüyü və digər meteoroloji parametrlər əsas götürülür. Bu parametrlərin uzunmüddətli orta dəyərləri, onların dəyişkənliyi və mövsümi paylanması iqlimin xarakterini müəyyən edir.

İqlim, yer səthinin coğrafi mövqeyi, relyefi, bitki örtüyü, su hövzələri və insan fəaliyyəti kimi amillərdən təsirlənir. Məsələn, okean yaxınlığında olan ərazilərdə iqlim daha mülayim, quru ərazilərdə isə daha ekstremal olur. Dağlıq ərazilərdə hündürlük artdıqca temperatur aşağı düşür və yağıntılar dəyişir. İnsan fəaliyyəti, xüsusilə sənaye tullantıları və qlobal istiləşmə, iqlim dəyişikliklərinin əsas səbəblərindən biridir.

İqlim, canlıların yayılması, bitki örtüyünün formalaşması, torpaqların inkişafı və su ehtiyatlarının paylanması kimi ekoloji proseslərdə mühüm rol oynayır. Müxtəlif iqlim tipləri (məsələn, tropik, subtropik, mülayim, qütb iqlimləri) həmçinin insanların həyat tərzini, mədəniyyətini və iqtisadiyyatını da formalaşdırır. İqlimin öyrənilməsi, kənd təsərrüfatı, su təsərrüfatı, tikinti və digər sahələrdə mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Qlobal istiləşmə fonunda iqlim dəyişikliklərinin təsirlərinin öyrənilməsi və onlara uyğunlaşma strategiyasının hazırlanması günümüzün ən vacib elmi və sosial məsələlərindən biridir. Çünki iqlim dəyişikliyi bütün dünyada əhalinin həyatına, iqtisadiyyatına və ekoloji sistemlərə böyük təhlükə yaradır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz