izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İQTİDAR (ər. iqtidar – güc, qüvvət) – Bir şeyin, bir varlığın nəyəsə gücü çatması, bacarığı olması, qüvvəti, taqəti, imkanı. Bu geniş mənada həm fiziki, həm də mənəvi, intellektual və ya sosial güc və qabiliyyəti əhatə edir. Sadəcə olaraq, bir işin görülməsi üçün lazım olan qüvvə və ya bacarığın mövcudluğu deməkdir.

Lüğətlərdə "iqtidar" sözü əsasən fiziki güc çatışmazlığını ifadə etmək üçün istifadə olunsa da, əslində mənası daha genişdir. Məsələn, "Yeriməyə iqtidarı yoxdur" cümləsində fiziki gücsüzlük ifadə olunur. Ancaq "Danışmağa iqtidarı çatmır" cümləsində isə ya danışmaq istəməmə, ya da özünü ifadə etmək üçün lazım olan mənəvi və ya intellektual gücün çatışmazlığı nəzərdə tutulur. Beləliklə, "iqtidar" sözünün kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənaları ola bilər.

Siyasi terminologiyada isə "iqtidar" sözü hökumət, hakimiyyət, idarəetmə mənasında işlənir. Bu, dövlətin, cəmiyyətin, təşkilatın idarə olunması və nəzarət edilməsi üçün lazım olan qüvvə və ya gücün mərkəzidir. Bu mənada "iqtidarda olmaq", "iqtidarı ələ keçirmək" kimi ifadələr siyasi mübarizə və hakimiyyət uğrunda mücadiləni təsvir edir.

Qısacası, "iqtidar" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq fiziki gücdən tutmuş, siyasi hakimiyyətə, mənəvi qüvvəyə və intellektual qabiliyyətə qədər geniş bir spektr əhatə edir. Bu sözün zənginliyi və çoxmənalılığı onun dil tarixindəki mühüm yerini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz