İttifaq (ər. اتِّفاق) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsasən "razılaşma, birgəlik, ittihad" mənalarını ifadə edir. Ancaq, köhnə yazılı mənbələrdə və bəzi dialektlərdə "qəza, hadisə, vəqə, əhvalat" kimi mənalarda da istifadə olunur. Bu, sözün kökünün ərəb dilindən gəlməsi və oradakı bir qədər geniş məna çalarlarından irəli gəlir.
Lüğətlərdə qeyd olunan "qəziyyə, vəqə, əhvalat, hadisə" mənaları, sözün daha çox təsadüfi, gözlənilməz hadisələrə aid olduğunu ifadə edir. Bu mənada ittifaq, hər hansı bir qeyri-adi və ya xüsusi bir hadisəni, bir əhvalatı bildirir. Məsələn, "o gün çox maraqlı bir ittifaq baş verdi" deyərkən, gözlənilməz və yadda qalan bir hadisədən bəhs olunur. Bu, müasir Azərbaycan dilində daha az işlənən, klassik ədəbiyyatda isə daha çox rast gəlinən bir istifadədir.
Əsgər bəyin misalında ("Amma, mən ölüm, inciməyin, yoldaş arasında belə ittifaqlar çox olar") istifadə olunan "ittifaq" sözü, yoldaşlar arasında baş verən gözlənilməz, bəlkə də mübahisəli və ya qəribə hadisələri ifadə edir. Burada "ittifaq" sözü "razılıq" mənasında deyil, daha çox "təsadüfi hadisə, vəqə" mənasında işlənilib. Bu, sözün məna çalarlarının zənginliyini və kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalarda işlənə bilməsini göstərir.
Beləliklə, "ittifaq" sözünün mənası istifadə olunduğu kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Həm "razılıq, ittihad" həm də "təsadüfi hadisə, vəqə" mənalarında işlənə bilər. Bu da sözün zəngin leksik imkanlarını ortaya qoyur.