Kanalizasiya [fr. canalisation] – texniki termin olaraq, yaşayış məntəqələri və sənaye müəssisələrindən yaranan çirkab suların, tullantıların və digər maye atıqların toplanması, daşınması, təmizlənməsi və ya zərərsizləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş mürəkkəb mühəndislik sistemidir. Bu sistem, yeraltı boru xətləri, nasos stansiyaları, təmizləyici qurğular və digər infrastruktur elementlərindən ibarətdir.
Kanalizasiya sistemlərinin əsas məqsədi insan sağlamlığını və ətraf mühitin mühafizəsini təmin etməkdir. Çirkab suların açıq ərazilərə axıdılması ciddi sağlamlıq problemlərinə, su hövzələrinin çirklənməsinə və ətraf mühitin dəyərsizləşməsinə səbəb olur. Kanalizasiya isə bu problemlərin qarşısını almaqla yanaşı, su ehtiyatlarının qorunmasına, torpaqların çirklənməsinin qarşısının alınmasına və ümumilikdə ətraf mühitin daha təmiz və sağlam saxlanılmasına xidmət edir.
Kanalizasiya sistemləri, ölçüləri və mürəkkəbliyi yaşayış məntəqəsinin əhalisinin sıxlığı, sənaye müəssisələrinin sayı və digər amillərdən asılı olaraq fərqlənir. Kiçik kəndlərdə sadə qravitasiya sistemləri istifadə olunarkən, böyük şəhərlərdə isə mürəkkəb, çoxpilləli sistemlər tətbiq olunur ki, bunlar nasos stansiyaları, təzyiq boruları və müxtəlif təmizləmə üsullarını əhatə edir. Müasir kanalizasiya sistemləri bəzən yağış suları sistemləri ilə birləşdirilir ki, bu da yağış sularının idarə olunmasını və daşqınların qarşısının alınmasını asanlaşdırır.
Tarix boyu kanalizasiya sistemlərinin inkişafı sivilizasiyanın inkişafı ilə sıx bağlı olmuşdur. Qədim Roma imperiyasının inkişaf etmiş kanalizasiya sistemləri bu sahədə əhəmiyyətli irəliləyiş olaraq qəbul edilir. Müasir dövrümüzdə isə kanalizasiya sistemləri texnoloji yeniliklər, daha effektiv təmizləmə metodları və ekoloji standartların tətbiqi ilə daim təkmilləşdirilir.
Beləliklə, kanalizasiya sadəcə boru xətləri və yeraltı kanallar deyil, əhalinin sağlamlığı və ətraf mühitin mühafizəsi üçün əhəmiyyətli bir infrastruktur elementidir və müasir şəhər həyatının ayrılmaz bir hissəsidir.