izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Karet (pol. karetka) – XIX əsrin əvvəllərindən etibarən Azərbaycanın şəhər mədəniyyətində geniş yayılmış, hər tərəfi örtülü, dördtəkərli, at qoşulan, yaylı bir minik arabasıdır. Adından da göründüyü kimi, Polşa mənşəli olan bu nəqliyyat vasitəsi, zəngin təbəqənin nümayəndələri tərəfindən üstünlük verilən rahat və prestijli bir minik aracı kimi qəbul edilirdi.

Karetin əsas xüsusiyyətlərindən biri də yay sisteminin olmasıdır. Bu sistem, səyahət zamanı sarsıntını və tərpənişi minimuma endirmək üçün xüsusi olaraq hazırlanmışdır. Həmçinin, hər tərəfinin örtülü olması isə, minikçiləri hava şəraitinin mənfi təsirlərindən qoruyurdu. Daxili dizaynı, dövrün zövqünə uyğun olaraq zərif və lüks materiallarla bəzədilir, rahat oturacaqlar və hətta bəzən kiçik masalarla təchiz edilirdi.

Karetlər, əsasən, şəhər küçələrində, bağlarda və parklarda istifadə olunurdu. Onlar, zəngin ailələrin üzvləri üçün sosial statusun və var-dövlətin simvolu idi. Karetlə səyahət etmək, o dövrdə müəyyən bir sosial təbəqəyə mənsub olmağı göstərirdi. Hətta karetin dizaynı və bəzəyi belə, minikçinin sosial mövqeyini əks etdirirdi. Məsələn, daha mürəkkəb və bahalı materiallardan hazırlanmış karetlər, daha yüksək sosial təbəqələr tərəfindən istifadə olunurdu.

Tarixi mənbələrə əsasən, karetin Azərbaycanda yayılması ilə yanaşı, atların köhlənlərinin də müəyyən bir inkişaf mərhələsi yaşandığını müşahidə etmək olar. Belə ki, minik karetlərinin tələblərinə cavab verən daha çevik və güclü atlar yetişdirilməyə başlandı. Bu, həm də karetin özünün texniki inkişafına təsir etmiş, daha mükəmməl yay sistemləri və daha rahat dizaynlar yaradılmışdır.

Qısacası, karet sadəcə bir nəqliyyat vasitəsi deyildi; o, XIX əsr Azərbaycanının sosial tarixinin, zəngin mədəniyyətinin və həyat tərzinin əyani təcəssümü idi.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz