Karvançılıq, tarixin dərinliklərindən gələn və əsrlər boyu ticarət yollarının can damarı olmuş maraqlı bir peşənin adıdır. Bu, sadəcə yük daşımaqdan daha çoxdur; bu, səyahətin, risklərin, macəranın və əlbəttə ki, bacarıqların birləşməsidir. Köhnə dövrlərdə, dəmir yollarının və avtomobillərin olmadığı zamanlarda, karvanlar quru yollarının əsas nəqliyyat vasitəsi idi. Minlərlə kilometr məsafəni qət edən bu ticarət karvanları, Şərq ilə Qərb arasında, Şimal ilə Cənub arasında ticarətin canlanması üçün əvəzsiz rol oynayırdılar.
Karvançılığın birinci mənası, yəni yük daşıma peşəsi, çox səbir, dözüm və fiziki güc tələb edən bir iş idi. Karvançılar, minlərlə kiloluk yükü dəvələrə, atlara və ya eşşəklərə yükləyərək, çətin ərazilərdən, qumlu səhralardan və dağlıq yollardan keçməli idilər. Bu, həm də təhlükələrlə dolu bir iş idi; quldurların hücumları, səhra fırtınaları, susuzluq və xəstəliklər karvançılar üçün daimi təhdid yaradırdı. Hər bir karvançının həyatı, öz əlində tutduğu yükün və karvanın təhlükəsizliyinə bağlı idi.
Karvançılığın ikinci mənası isə karvana başçılıq etmə, yəni karvanbaşılıqdır. Karvanbaşı, karvanın lideri, qoruyucusu və təşkilatçısı idi. O, marşrutu müəyyən edir, karvanın təhlükəsizliyini təmin edir, mübahisələri həll edir və karvan üzvləri arasında əlaqəni saxlayırdı. Karvanbaşının təcrübəsi, liderlik qabiliyyəti və qərarvermə sürəti karvanın uğuru üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Onun səlahiyyətləri geniş idi və hətta bəzi hallarda karvanın ticarət əlaqələrini də idarə edirdi.
Beləliklə, karvançılıq, sadə bir peşədən daha çox, tarixin, mədəniyyətin və insanın təbiətlə mübarizəsinin bir simvolu idi. Bu peşənin izləri bu gün də bir çox mədəniyyətin ədəbiyyatında, rəsmlərində və nağıllarında öz əksini tapır. Karvançılığın tarixi, insanın cəsarətinin, dözümünün və qarşılıqlı əməkdaşlığının əsrlər boyu davam edən hekayəsidir.