izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kibernetika (yun. κυβερνητική - kybernetiké, "idarəetmə sənəti"ndən) müxtəlif idarəetmə sistemlərinin ümumi qanunauyğunluqlarını, onların quruluşunu, iş prinsiplərini, idarəetmə üsullarını və vasitələrini öyrənən elmi fəndir. Sadəcə texniki cihazların idarə olunması ilə məhdudlaşmayan kibernetika, canlı orqanizmlərdən, sosial sistemlərdən tutmuş, süni intellekt sistemlərinə qədər geniş spektrdəki idarəetmə proseslərini araşdırır.

Kibernetikanın əsasını informasiya mübadiləsi və geriyə əlaqə prinsipi təşkil edir. Sistemin özünün və ya xarici mühitin vəziyyəti haqqında informasiyanın toplanması, emalı və bu informasiyaya əsasən idarəedici təsirlərin həyata keçirilməsi kibernetikanın əsas mahiyyətini təşkil edir. Bu prosesdə sistemin özünü tənzimləmə qabiliyyəti, yəni dəyişən şəraitə uyğunlaşma qabiliyyəti xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

Kibernetika özünün inkişafı ərzində riyaziyyat, kompüter elmləri, informasiya nəzəriyyəsi, biologiya, sosiologiya, psixologiya və digər elmlərlə sıx əlaqələr qurmuşdur. Bu inteqrativ xarakter sayəsində kibernetika müxtəlif sahələrdə, məsələn, avtomatik idarəetmə sistemlərinin yaradılması, süni intellektin inkişafı, iqtisadi modelləşdirmə, tibbdə diaqnostika və müalicə üsullarının təkmilləşdirilməsi kimi sahələrdə geniş tətbiq olunur.

Norbert Wienerin "Kibernetika" adlı əsəri (1948) bu elmin formalaşmasında əsas rol oynamışdır. Wiener kibernetikanın məqsədini müxtəlif mürəkkəb sistemlərin ümumi idarəetmə qanunlarını kəşf etmək kimi müəyyən etmişdir. Bu gün kibernetika həm fundamental elmi tədqiqatlar, həm də praktiki tətbiqlər üçün vacib bir vasitə olaraq qalır və sürətlə inkişaf edən texnologiyalar ilə yanaşı, özünün imkanlarını daim genişləndirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz