izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kiçilmək – Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan bu fellər, cisimlərin, hadisələrin və ya anlayışların həcm, miqdar, ölçü və ya intensivlik baxımından azalmasını, küçülməsini ifadə edir. Bu, sadəcə "kiçik olmaq" mənasından daha geniş bir konsepsiyadır. "Kiçilmək" fəaliyyətin özü ilə yanaşı, prosesin nəticəsini də əhatə edir. Belə ki, kiçilmə nəticəsində bir şey əvvəlki halından daha az həcmli, daha az miqdarda və ya daha kiçik ölçülü olur.

Kiçilmənin təzahür formaları müxtəlifdir. Bir şey fiziki olaraq kiçilə bilər (məsələn, istilikdən qızdırılan metal əşyanın soyuyarkən kiçilməsi, bitkinin susuzluqdan solması), miqdarca azala bilər (məsələn, bir ərazinin əhalisinin azalması, bir şirkətin gəlirinin kiçilməsi) və ya intensivliyi azala bilər (məsələn, bir səsin intensivliyinin azalması, bir insanın qüvvəsinin kiçilməsi). Hətta mənəvi, sosial və ya abstrakt anlayışlar da kiçilə bilər (məsələn, bir insanın ümidlərinin kiçilməsi, bir dövlətin nüfuzunun azalması).

Verilən nümunədə ("Başın çanağı nazikləşib kiçildikcə beyin də zəifləməyə və kiçilməyə başlayır") kiçilmə prosesi fiziki bir dəyişikliyi (başın çanağının kiçilməsi) və bunun nəticəsində baş verən funksiyanın zəifləməsini (beyinin zəifləməsi) göstərir. Bu, kiçilmənin nəinki kəmiyyət, həm də keyfiyyət dəyişikliklərinə səbəb ola biləcəyini vurğulayır.

Beləliklə, "kiçilmək" sadə bir söz deyil, bir çox kontekstdə istifadə oluna bilən və müxtəlif mənalar kəsb edən çoxcəhətli bir leksik vahiddir. Onun mənasını tam anlamaq üçün kontekstin diqqətlə nəzərə alınması vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz