Kirkit, xalçaçılıq sənətinin ayrılmaz və əhəmiyyətli alətlərindən biridir. Sadəcə "daraq" və ya "həvə" kimi ümumi təriflərlə kifayətlənmək, onun zərif toxuması və xalçanın gözəlliyinə təsirini tam əks etdirmir. Kirkit, xalça toxunması prosesində ilmələrin sıxlığını və düzlüyünü tənzimləyən, onlara istənilən forma və həcmi verən bir növ incə daraqdır.
Xalçaçı ustaları əllərindəki kirkitlə ilmələri diqqətlə tarayaraq, xalçanın üz səthini hamarlaşdırır, tüklərin uzunluğunu və istiqamətini düzəldir, naxışların aydın görünməsini təmin edirlər. Kirkitin dişlərinin sıxlığı və forması toxunacaq xalçanın növündən və naxışının mürəkkəbliyindən asılı olaraq dəyişir. Daha incə işlər üçün incə dişli, iri işlər üçün isə daha iri dişli kirkitlər seçilir.
Kirkitin sadə görünüşünə baxmayaraq, onun xalçaçılıq prosesindəki rolu çox böyükdür. O, xalçanın keyfiyyətinə, davamlılığına və gözəl görünüşünə birbaşa təsir edir. Sənətkarın bacarığı ilə birləşən kirkit, xalçaya can verərək onu əsl sənət əsərinə çevirir. Bu baxımdan kirkit, sadəcə bir alət deyil, xalçaçı ustalarının əməyinin və sənətinin simvoludur.
Tarix boyu xalçaçılıq ənənələrini yaşadan və inkişaf etdirən Azərbaycan xalqı üçün kirkit, bu sənətin ayrılmaz bir parçası kimi, nəsildən-nəsilə ötürülən dəyərlərdən biridir. Onun işlənmə texnikası, materialları və xüsusiyyətləri də əsrlər boyu təkmilləşərək bu günə qədər gəlib çıxmışdır.