Həvə (həvəs deyil) toxuculuqda, xüsusilə xalça və palaz toxumaqda istifadə olunan bir alətdir. Bu alət, toxunmuş ipliklərin sıxılmasını və yerində möhkəmləndirilməsini təmin edir. Sadəcə iplikləri döymək deyil, həm də onların toxunmuş parça üzərində düzgün yerləşməsini və bərabər sıxlığını təmin etmək üçün istifadə olunur.
Tarixən həvənin hazırlanması üçün müxtəlif materiallardan istifadə olunmuşdur. Ənənəvi olaraq heyvan buynuzlarından, xüsusilə də iri buynuzlu heyvanların buynuzlarından hazırlanırdı. Bu, həvənin davamlılığını və möhkəmliyini təmin edirdi. Lakin sonralar, metal, taxta və hətta plastik kimi müasir materiallardan da həvə hazırlanmağa başlanıldı. Materialdan asılı olaraq həvənin çəkisi, ölçüsü və formasında fərqlər ola bilər.
Həvənin quruluşu sadə olsa da, toxuma prosesində çox əhəmiyyətli rol oynayır. Toxuyan, həvəni iplikləri döymək üçün istifadə edərək, toxunmuş parçanın sıxlığını və keyfiyyətini tənzimləyir. Həvənin düzgün istifadəsi, yüksək keyfiyyətli və davamlı xalça və palazların toxunmasına imkan verir. Həvənin formasını, ölçüsünü və materialını toxunan parçanın növü və ölçüsü müəyyən edir.
Beləliklə, həvə sadəcə bir alət deyil, əslində toxuculuq sənətinin ayrılmaz hissəsidir. O, əl əməyinin dəqiqliyini və ustalığını əks etdirən, nəsillər boyu ötürülən ənənəvi bir vasitədir. Həvənin istifadəsi, toxuculuq sənətinin incəliklərini anlamağı və ustalıqla xalça və palaz toxumağı tələb edir.