Kirşanlamaq: Feil olaraq "üzə, yanağa kirşan sürtmək" mənasını verən kirşanlamaq sözü, sadəcə bir kosmetik əməliyyatı deyil, daha geniş mədəni və tarixi bir kontekstdə dəyərləndirilməlidir. Bu hərəkət, əsasən qadınlar tərəfindən, dərinin gözəlliyini artırmaq, rəngini tənzimləmək və ya xüsusi günlərdə daha cəlbedici görünmək üçün istifadə edilən bir ənənənin bir hissəsidir.
Kirşan, ümumiyyətlə, toz halında olan bir kosmetik maddədir. Mətnimizdə misal olaraq Bağdad və Xorasanın ağ mərmər rəngli kirşanlarından bəhs olunur. Bu, kirşanın müxtəlif yerlərdən, müxtəlif materiallardan hazırlanabildiyini və hətta mənbəyinə görə fərqli rənglərə malik ola bildiyini göstərir. Beləliklə, kirşanlamaq hərəkəti yalnız bir əməliyyat deyil, həm də o dövrdə mövcud olan kosmetik məhsulların çeşidliliyini və ticarət yollarının inkişafını əks etdirir.
Mətnin “Qətibənin çöhrəsini Bağdad və Xorasanın ağ mərmər rəngli kirşanları ilə kirşanladılar” cümləsindən də aydın olur ki, kirşanlamaq hərəkəti xüsusi bir məqsədə, məsələn, bir qadının gözəlliyinin vurğulanmasına xidmət edir. Bu, Qətibənin xüsusi bir hadisəyə, məsələn bir toy mərasimə və ya əhəmiyyətli bir görüşə hazırlanması ilə əlaqələndirilə bilər. Kirşanlamaq, sadəcə üzə bir şey sürtmək deyil, özünü bəzəmə, özünü ifadə etmə və sosial və mədəni kontekstdə görünüşün əhəmiyyətini vurğulamaq kimi daha geniş mənaları ehtiva edir.
Nəticə olaraq, kirşanlamaq sözünün mənası sadəcə kosmetik bir hərəkətdən daha çoxdur. O, tarixi, mədəni və sosial kontekstlərlə sıx bağlıdır və qadınların özünü ifadə etmək, öz gözəlliklərini vurğulamaq üçün istifadə etdikləri bir üsul olaraq qəbul edilməlidir. Bu hərəkətin arxasında gizlənən incəliklər, öz dövrünün dəyərlərini, adət-ənənələrini və həyat tərzini anlamaq üçün əhəmiyyətli bir açardır.