Kokainizm [isp. cocaina-dan] – kokainə olan güclü və idarəolunmaz asılılıq, ağır bir psixoloji və fiziki xəstəlikdir. Bu, sadəcə "kokain düşkünlüyü" deyil, bədənin və beynin kokainin təsirinə adaptasiyası və bu adaptasiyanın pozulması ilə müşayiət olunan mürəkkəb bir prosesdir. Kokainin təsirindən məhrum olduqda ortaya çıxan əlamətlər çox şiddətli və həyat üçün təhlükəli ola bilər.
Kokainizmin əsas səbəbi kokainin güclü təsir mexanizmidir. Kokain beyində dopamin kimi neyrotransmitterlərin saldırılmasını artırır, həddindən artıq zövq və enerji hissi yaradır. Lakin bu hisslər qısamüddətlidir və tezliklə daha güclü hisslərə olan ehtiyacla əvəz olunur. Bu da istifadəçini daha çox kokain qəbul etməyə məcbur edir, nəticədə asılılıq inkişaf edir.
Kokainizm yalnız psixoloji asılılıq deyil, həm də fiziki əlamətlərlə müşayiət olunur. Xəstəlik inkişaf etdikcə, kokainsiz yaşamaq mümkün olmur və çəkilmə sindromu ortaya çıxır. Bu sindrom əsəbilik, depresiya, yuxusuzluq, ağır halsizlik, hətta ölümcül ola biləcək konvulsiyalar ilə özünü göstərə bilər. Uzunmüddətli kokain istifadəsi ürək-damar sisteminə, beyinə və digər orqanlara ciddi zərər vurur.
Kokainizmin müalicəsi mürəkkəb və uzunmüddətli bir prosesdir. Müalicənin əsas məqsədi xəstənin kokainə olan həvəsini aradan qaldırmaq, çəkilmə sindromunun əlamətlərini yumşaltmaq və sağlam həyat tərzinə qayıtmasına kömək etməkdir. Müalicə üsulları arasında psixoterapiya, dərman müalicəsi və reabilitasiya proqramları yer alır. Müalicənin uğuru xəstənin özünün motivasiyasından və dəstək sistemindən çox asılıdır.