Kollegiya [lat. collegium-dan] – Azərbaycan dilində bir neçə məna daşıyan, mürəkkəb ictimai-siyasi təşkilatlanma formasıdır. Əsas mahiyyəti, müəyyən bir sahədə ixtisaslaşmış və qərar qəbul etmə səlahiyyətinə malik olan vəzifəli şəxslərdən ibarət bir heyətin fəaliyyət göstərməsidir.
Tarixən kollegiya anlayışı Roma dövründən qaynaqlanır və orada müxtəlif dövlət idarələrini və peşə birliklərini təmsil edirdi. Müasir istifadədə isə kollegiya, idarəetmənin müxtəlif səviyyələrində məşvərətçi, sərəncamçı və ya hətta icraedici funksiyaları yerinə yetirən bir orqanı ifadə edir. Bu orqanlar ümumiyyətlə bir sahə üzrə mütəxəssislərdən təşkil olunur və qarşıya qoyulan məsələlərin həlli üçün kollektiv qərar qəbul edirlər.
Kollegiyanın əsas xüsusiyyətləri bunlardır: kollektiv qərarvermə mexanizmi, üzvlərin ixtisaslaşması, müəyyən bir sahəyə yönəlməsi və qərarlarının müəyyən bir çərçivə daxilində hüquqi əhəmiyyət daşıması. Belə ki, kollegiyanın qərarları bəzi hallarda bağlayıcı xarakter daşıya bilər, digər hallarda isə təkliflər və tövsiyələr şəklində yuxarı instansiyalara təqdim olunur.
Kollegiyalar müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərə bilər: təhsildə (məsələn, ali təhsil müəssisələrinin elmi şuraları), səhiyyədə (məsələn, tibb müəssisələrinin məşvərət komissiyaları), dövlət idarəetməsində (məsələn, nazirliklərin kollektiv orqanları) və s. Kollegiyaların strukturu və fəaliyyət mexanizmi onların təyinatından və fəaliyyət göstərdiyi sahədən asılı olaraq dəyişə bilər.
Qeyd etmək lazımdır ki, "kollegiya" termini bəzi hallarda "şura" və ya "komissiya" kimi oxşar mənalı sözlərlə əvəz oluna bilər, lakin hər birinin özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Belə ki, kollegiyanın üzvləri adətən daha yüksək vəzifəli şəxslər və ya mütəxəssislər olur və qərar qəbul etmə prosesində daha böyük səlahiyyətlərə malik olurlar.