Komendant [fr. commandant] sözü əslində fransız dilindən götürülmüşdür və "komanda edən", "rəhbərlik edən" mənasını verir. Azərbaycan dilinə də bu mənadan çıxış edərək daxil olmuşdur. Sadəcə "qala komendantı" kimi istifadəsi mənasını daraltmışdır. Əslində isə komendant daha geniş bir anlayışı əhatə edir.
Tarixən, komendant əsasən hərbi qurumlarda, müdafiə əhəmiyyətli obyektlərdə (qalalar, istehkamlar, hərbi bazalar) bütün qoşunların və ya həmin ərazinin müdafiəsinə məsul olan ali rütbəli zabit olub. Onun səlahiyyətləri ərazinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsindən tutmuş, yerli əhalinin nizam-intizamının qorunmasına, hətta bəzi hallarda məhkəmə funksiyalarının həyata keçirilməsinə qədər uzanırdı. Bu səlahiyyətlər komendantın rütbəsindən və ərazinin əhəmiyyətindən asılı olaraq dəyişirdi.
Müasir dövrdə komendant termini bir qədər dəyişmiş, daha çox müəyyən bir ərazidə ictimai qaydanın, nizam-intizamın saxlanmasına cavabdeh olan şəxsi ifadə edir. Məsələn, “kamp komendantı”, “hərbi hissə komendantı”, “məktəb komendantı” kimi ifadələr ərazinin təhlükəsizliyi və əxlaq normalarının qorunmasına cavabdeh olan şəxsi ifadə edir. Bu isə göstərir ki, komendantın vəzifələri hərbi qurumlardan kənara da çıxmış və müxtəlif sahələrdə istifadə olunmağa başlamışdır.
Beləliklə, komendant anlayışı sadəcə bir qala və ya istehkamın rəhbəri ilə məhdudlaşmır. O, daha geniş bir məfhum olub, müəyyən bir ərazinin və ya qrupun təhlükəsizliyinin, nizam-intizamının və qaydaların qorunmasına cavabdeh olan rəhbəri ifadə edir. Tarixi kontekst və müasir istifadə formasına uyğun olaraq mənası dəyişsə də, əsas mahiyyəti - rəhbərlik və nəzarət funksiyası - dəyişməz qalır.