Konfederasiya (latıncadan confederatio – birlik, ittifaq) müxtəlif, əsasən müstəqil, dövlət və ya digər təşkilatların müəyyən məqsədlərə nail olmaq üçün bir araya gələrək yaratdıqları birliyə deyilir. Bu birlik, üzvlərin suverenliyinin (müstəqilliyinin) qorunub saxlanılması ilə xarakterizə olunur. Yəni, konfederasiyada iştirak edən tərəflər öz müstəqilliklərindən tam olaraq əl çəkmirlər və əsas qərarlar ümumi razılıq əsasında qəbul edilir.
Konfederasiya, federasiyadan fərqli olaraq, daha zəif bir mərkəzi hökumətə malikdir və ya ümumiyyətlə mərkəzi hökuməti olmaya da bilər. Federasiyada mərkəzi hökumət daha güclüdür və üzv dövlətlər daha çox mərkəzi hökumətin səlahiyyətinə tabe olurlar. Konfederasiya isə üzvlərə daha çox müstəqillik verir, buna görə də daha çox əməkdaşlığa əsaslanır.
Tarix boyu müxtəlif konfederasiyalar yaradılmışdır. Məsələn, Amerika Konfederativ Dövlətləri, Avropa İttifaqının əvvəlki forması olan Avropa Kömür və Polad Birliyi konfederasiyanın nümunələridir. Müasir dövrdə də müxtəlif məqsədlər üçün (məsələn, iqtisadi, siyasi, hərbi) konfederasiyalar yaradılır. Latın Amerikası zəhmətkeşlərinin konfederasiyası kimi misal, peşə birlikləri və ya digər ictimai təşkilatların birləşməsinin də konfederasiya forması ala biləcəyini göstərir.
Konfederasiyanın uğuru, üzvlərinin birgə məqsədlərinə sadiqliyindən, qarşılıqlı anlaşmadan və əməkdaşlıqdan çox asılıdır. Çünki mərkəzi hökumətin zəifliyi üzvlər arasında münaqişələrin yaranmasına səbəb ola bilər, nəticədə konfederasiyanın dağılmasına gətirib çıxara bilər. Beləliklə, konfederasiya, özündə həm əməkdaşlığın, həm də müstəqilliyin incə balansını ehtiva edən mürəkkəb bir siyasi-hüquqi təşkilatlanma formasıdır.