Kontrabandçılıq, qadağan olunmuş əşyaların və ya maddələrin qanunsuz olaraq idxal, ixrac və ya daşınması ilə məşğul olmaq deməkdir. Bu, sadəcə "qaçaqçılıq" sözünün sinonimi deyil, daha geniş və mürəkkəb bir anlayışı əhatə edir. Kontrabandçılığın əsasını qanunsuz ticarət təşkil edir və bu ticarət müxtəlif səbəblərdən qadağan oluna bilər: əxlaqa zidd əşyaların ticarəti, müəllif hüquqlarının pozulması, vergi ödəməkdən yayınma, milli təhlükəsizliyə təhdid və s.
Kontrabandçılıq həm də çoxsaylı fəaliyyətləri əhatə edən geniş bir fəaliyyət sahəsidir. Bu, yalnız malların fiziki daşınmasını deyil, həmçinin bu daşınmanın planlaşdırılmasını, maliyyələşdirilməsini, logistikasını, həmçinin korrupsiyanın və rüşvətin istifadəsini də özündə birləşdirir. Belə ki, qaçaqmalçılar çox vaxt sərhəd nəzarət orqanlarının əməkdaşlarını da öz şəbəkələrinə cəlb edirlər. Bu da kontrabandçılığı daha da təhlükəli və mürəkkəb hala gətirir.
Kontrabandçılığın nəticələri olduqca ciddi ola bilər. Bu, həm iqtisadiyyata, həm də cəmiyyətə ciddi ziyan vurur. Dövlət büdcəsinə vergi gəlirlərinin itirilməsi, qanunsuz əmək münasibətlərinin artması, cinayətkarlığın artması və milli təhlükəsizliyə olan təhdidlər kontrabandçılığın yaratdığı əsas problemlərdir. Həmçinin, qaçaqmal malların keyfiyyəti zəmanətsizdir və sağlamlığa təhlükə yarada bilər.
Tarix boyu kontrabandçılıq müxtəlif formalarda mövcud olmuş və hər zaman cəmiyyətlər üçün ciddi problem olmuşdur. İpək yolu üzərindən ədviyyatların və digər qiymətli malların qaçaqmalçılığı, quldurların və piratların fəaliyyəti bunun bariz nümunəsidir. Müasir dövrdə isə kontrabandçılıq daha da mürəkkəbləşmiş, beynəlxalq miqyasda fəaliyyət göstərən transmilli cinayətkar şəbəkələr meydana gəlmişdir. Mübarizə aparmaq üçün beynəlxalq əməkdaşlıq və əlaqələndirilmiş tədbirlər tələb olunur.