Kooperativləşmə, "kooperativləşmək" fellərinin törəməsi olaraq, birgə əməkdaşlıq, birlik və qarşılıqlı yardım əsasında iqtisadi və ya sosial fəaliyyətlərin təşkil olunması və inkişaf etdirilməsi prosesini ifadə edir. Bu proses, müxtəlif fərdlərin və ya təşkilatların ümumi məqsədlərə çatmaq üçün öz resurslarını və imkanlarını birləşdirməsini əhatə edir. Kooperativləşmənin məqsədi, iştirakçıların fərdi qabiliyyətlərindən daha səmərəli şəkildə istifadə edərək, daha böyük fayda əldə etmək, riskləri bölüşdürmək və qarşılıqlı dəstək yaratmaqdır.
Kooperativləşmənin tətbiq sahələri çox genişdir və kənd təsərrüfatından tutmuş sənaye istehsalına, xidmət sektoruna və hətta sosial layihələrə qədər müxtəlif sahələri əhatə edə bilir. Məsələn, kənd təsərrüfatında kooperativlər fermerlərin birgə əkin, məhsul satışı və marketinqi vasitəsilə daha yüksək məhsuldarlıq və gəlir əldə etmələrinə kömək edir. Sənayedə isə kooperativlər, kiçik və orta müəssisələrin bir araya gələrək daha böyük layihələri həyata keçirmələrinə və rəqabət qabiliyyətlərini artırmalarına imkan verir. Sosial sahədə isə kooperativlər, ehtiyacı olanlara dəstək və yardım göstərmək məqsədilə yaradıla bilər.
Kooperativləşmənin uğurlu olması bir çox amillərdən asılıdır. Bunlara iştirakçıların arasında güvən və qarşılıqlı hörmət, aydın məqsədlər və strategiya, effektiv idarəetmə sistemi, şəffaflıq və hesabatlılıq daxildir. Həmçinin, dövlət dəstəyi və əlverişli iqtisadi mühit kooperativlərin inkişafında mühüm rol oynayır. Kooperativlər öz üzvlərinə məxsus olan demokratik qurumlar olduğundan, hər bir üzvün qərar qəbul etmə prosesində iştirakı və səsi əhəmiyyətlidir. Kooperativləşmənin gələcəkdə davamlı inkişaf və sosial ədalətin təmin olunmasında mühüm rol oynayacağı gözlənilir.
Qısacası, kooperativləşmə, qarşılıqlı fayda və əməkdaşlıq prinsipləri əsasında qurulmuş kollektiv bir iş modelinin yaradılma və inkişaf etdirilməsi prosesidir. Bu proses, müxtəlif sahələrdə səmərəliliyin artırılmasına, risklərin azaldılmasına və sosial ədalətin təmin olunmasına kömək edir.