izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Korroziya (latıncadan gələn bir termin) materialların, əsasən metalların, səthlərinin ətraf mühitin təsiri ilə zamanla dağılması prosesidir. Bu dağılma müxtəlif fiziki, kimyəvi və bioloji amillərin kompleks təsiri nəticəsində baş verir və materialın mexaniki, fiziki və ya kimyəvi xassələrində dəyişikliklərə səbəb olur.

Korroziyanın baş verməsi üçün əsasən üç amilin olması vacibdir: material özü, ətraf mühit və bu iki amil arasında elektrokimyəvi reaksiyaların baş verməsini təmin edən bir elektrolit (məsələn, su). Materialın kimyəvi tərkibi, səthinin xarakteri (hamarlıq, qabarma), kristal quruluşu və mexaniki gərginlik kimi amillər korroziya prosesinin sürətini və növünü təyin edir. Ətraf mühitin tərkibindəki oksigen, su, turşular, duzlar və digər kimyəvi maddələr korroziyanı sürətləndirən əsas faktorlardır. Hava rütubəti, temperatur, işıq və mikroorqanizmlərin fəaliyyəti də korroziya prosesinə öz təsirini göstərir.

Korroziya prosesi yalnız metallara deyil, həm də qeyri-metal materiallara, məsələn, polimerlərə, keramikalara və kompozit materiallara da təsir edir. Lakin metal korroziyası iqtisadiyyata daha ciddi ziyan vurur. Nəqliyyat vasitələrindən tutmuş tikinti strukturlarına, neft-qaz sənayesindən tutmuş yeyinti sənayesinə qədər geniş bir sahədə korroziyanın qarşısının alınması böyük əhəmiyyət kəsb edir. Korroziya nəticəsində yaranan zərər yalnız avadanlıqların və strukturların dağılması ilə məhdudlaşmır, həmçinin ətraf mühitin çirklənməsinə də səbəb ola bilər.

Korroziyanın qarşısını almaq və ya yavaşlatmaq üçün müxtəlif üsullar mövcuddur. Bunlara örtüklərin tətbiqi (boya, lak, metal örtüklər), inhibitorların istifadəsi (korroziyanı yavaşladan kimyəvi maddələr), katod müdafiəsi (elektrik cərəyanının istifadəsi ilə korroziyanın qarşısının alınması) və material seçimi (korroziyaya daha davamlı materialların seçilməsi) aiddir.

Beləliklə, korroziya mürəkkəb bir proses olub, həm iqtisadi, həm də texnoloji baxımdan çox əhəmiyyətlidir. Onun tədqiqi və qarşısının alınması müasir elm və texnikanın prioritet istiqamətlərindən biridir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz