Köhnəlmə

Köhnəlmə: "Köhnəlmək" felindən törəmiş isimdir. Sadəcə "köhnəlmək" fiilinin nəticəsini ifadə etməkdən daha geniş məna daşıyır. Köhnəlmə, bir şeyin zamanın təsiri altında, istifadədən, təbii proseslərdən və ya digər amillərdən ötəri əvvəlki keyfiyyətini, funksiyasını və ya görünüşünü itirmə prosesidir. Bu proses tədricən baş verə bilər, ancaq bəzən sürətli də ola bilər.

Köhnəlmə, müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, bir əşyanın köhnəlməsi fiziki aşınma və yıpranma nəticəsində baş verə bilər. Bir mebelin köhnəlməsi rənginin solması, toxumasının pozulması və ya hissələrinin sınması ilə müşayiət oluna bilər. Ancaq köhnəlmə yalnız fiziki deyil, həm də funksional ola bilər. Məsələn, bir texnoloji cihazın köhnəlməsi onun işləmə qabiliyyətinin azalması və ya yeni texnologiyalara uyğun olmaması ilə əlaqədar ola bilər.

Maraqlı bir məqam da odur ki, köhnəlmə bəzən istənilən bir proses ola bilər. Məsələn, bir şərabın köhnəlməsi onun dadının daha da yaxşılaşmasına səbəb olur. Eynilə, bəzi əşyaların köhnəlməsi onlara xüsusi bir estetik dəyər qazandıra bilər. Köhnə, antika əşyaların dəyəri məhz bu köhnəlmə prosesindən qaynaqlanır. Bu baxımdan köhnəlmə yalnız mənfi bir hadisə deyil, həm də müsbət aspektlərə malik ola bilər.

Ümumiləşdirərək demək olar ki, "köhnəlmə" sözü zamana bağlı dəyişikliyin, funksional və ya estetik keyfiyyətlərdəki azalmanın və ya bəzən də inkişafın təsvirində istifadə olunan geniş və çoxcəhətli bir termindir.