Kökləşdirmə₁

Kökləşdirmə (kökləşdirmək feliindən törəmə) bir bitkinin və ya nəsənin köklənməsi, möhkəmlənməsi və davamlı hala gəlməsi prosesini, həmçinin bu prosesin nəticəsini ifadə edir. Sadəcə "köklənmək" feli ilə deyil, daha geniş bir məna kəsb edərək, möhkəmlənmə, davamlılıq və inkişafı da özündə əks etdirir. Məsələn, bir ağacın torpağa köklənməsi kimi təbii bir prosesdən tutmuş, bir fikrin insan şüurunda köklənməsinə, bir adətin cəmiyyətdə kök salmasına qədər müxtəlif sahələrdə istifadə oluna bilər.

Kökləşdirmənin əsas mənası, bir şeyin möhkəm və sabit bir baza qazanmasıdır. Bu baza torpaq ola bilər (bitkilər üçün), bir mədəniyyət və ya cəmiyyət (ənənələr, adətlər üçün) və ya hətta bir insanın düşüncə sistemi (ideyalar, inanclar üçün). Kökləşdirmə yalnız fiziki möhkəmlənmə demək deyil, eyni zamanda psixoloji, sosial və ya mənəvi bir kök salma prosesi də ola bilər. Bir insan yeni bir mühitə kökləşdikdə, həmin mühitdə özünə yer qurur, yeni əlaqələr qurur və həmin mühitin bir hissəsi olur.

Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "kökləşdirmə" bir məqsəd kimi də istifadə oluna bilər. Məsələn, bir fermer bitkiləri torpaqda yaxşı kökləşdirmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə edər. Ya da bir müəllim şagirdlərdə müəyyən bir biliyi kökləşdirmək üçün tədris metodlarından istifadə edər. Bu mənada kökləşdirmə bir nəticəni əldə etmək üçün aktiv bir prosesi ifadə edir.

Beləliklə, "kökləşdirmə" sözünün mənası sadəcə bitkilərin kök salması ilə məhdudlaşmır. O, daha geniş bir mənaya malikdir və müxtəlif kontekstlərdə fərqli nüanslar kəsb edir. Bu sözün istifadə edildiyi kontekstdən asılı olaraq, möhkəmlənmə, davamlılıq, inkişaf, məqsəd və nəticə kimi müxtəlif mənalar ifadə edə bilər.