Köklü-köməkli sözü, əsasən, geniş, inkişaf etmiş, möhkəm və uzun tarixə malik bir quruluşu, sistemə və ya qruplaşmaya işarə edir. "Köklü" hissəsi möhkəm əsas, tarixi köklər, davamlılıq, qədimlik mənalarını ifadə edərkən, "köməkli" hissəsi isə bu əsasdan inkişaf edən, genişlənən, çoxsaylı budaqları olan bir strukturu təsvir edir. Bu söz, bir ağacın kök və budaqlarının bir-birinə bağlılığına bənzətmə əsasında işlənir və möhkəmlik, davamlılıq, nüfuz və təsir dairəsinin genişliyini vurğulayır.
Birinci mənada, köklü-köməkli bir ağac, həm möhkəm kökləri, həm də çoxsaylı budaqları ilə seçilən, böyük və inkişaf etmiş bir ağacı ifadə edir. Bu mənada, sözün canlılıq, tərəqqi və güc hissiyatını daşıdığı görünür.
İkinci mənada isə, köklü-köməkli ifadəsi, müəyyən bir ərazidə uzun müddət yaşayan, nüfuzlu, əlaqələri geniş olan, cəmiyyətdə tanınan və təsir gücünə malik şəxsi ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər. Misal olaraq, verilən “Rayonda köklü-köməcli bir adam tapmaq…” cümləsində, sözün bu ikinci mənasının işləndiyi aşkar olur. Bu adamın rayonda uzun illər yaşaması, geniş tanınması, çoxsaylı əlaqələri olması və buna görə də güclü təsirə malik olması nəzərdə tutulur. Belə bir adamın tapılmasının çətinliyini və əhəmiyyətini vurğulayan bir ifadədir.
Qısacası, köklü-köməkli sözü, bir quruluşun və ya şəxsin möhkəm əsası, geniş əlaqələri, güclü təsiri və uzun tarixi olan, davamlı və inkişaf etmiş olduğunu bildirir. Bu sözün kontekstə görə müxtəlif mənalarda işlənməsi onun ifadə imkanlarının zənginliyini göstərir.