Külüngləmə, "külüngləmək" felindən törəmiş bir isimdir. Sadəcə olaraq "külüngləmək" əməlinin nəticəsi və ya prosesi kimi tərif edilsə də, daha dərinə girərək bu sözün mənasını daha zəngin şəkildə izah etmək mümkündür.
Külüngləmə, əsasən əkinçilikdə torpağı şumlamaq, yəni dərin şumla qazmaq üçün külüngün istifadə olunduğu bir prosesdir. Bu proses yalnız torpağı çevirməklə məhdudlaşmır. Külüngləmə, eyni zamanda torpağın havalanmasına, alaq otlarının təmizlənməsinə, torpaqdakı qida maddələrinin daha yaxşı paylanmasına və nəticədə məhsuldarlığın artmasına kömək edir.
Külüngləmənin dərinliyi və intensivliyi istifadə olunan külüngün növündən, torpağın növündən və əkiləcək bitkidən asılı olaraq dəyişir. Misal üçün, taxıl əkmək üçün daha dərin bir külüngləmə tələb olunarkən, bəzi tərəvəzlər üçün daha səthi bir külüngləmə kifayət edir. Həmçinin, külüngləmənin vaxtı da əhəmiyyətlidir. Düzgün vaxtda aparılan külüngləmə məhsuldarlığı artırır, yanlış vaxtda aparılarsa isə zərərli ola bilər.
Külüngləmənin tarixi qədim dövrlərə gedib çıxır. Əkinçiliyin inkişafı ilə birlikdə külüngləmə də təkmilləşmiş və müasir kənd təsərrüfatında da öz əhəmiyyətini qoruyub saxlamışdır. Baxmayaraq ki, müasir texnologiyaların köməyi ilə daha sürətli və effektiv şumlama üsulları mövcuddur, külüngləmə, xüsusilə kiçik sahələrdə və əl əməyinin üstünlük təşkil etdiyi yerlərdə hələ də əhəmiyyətli bir rol oynayır. Külüngləmə, sadəcə bir kənd təsərrüfatı əməliyyatı deyil, həm də əcdadlarımızdan miras qalmış, təbiətlə harmoniyada yaşamağın bir simvoludur.