izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qabiliyyətsiz sifəti, bir şəxsin müəyyən bir sahədə və ya ümumilikdə potensialının, bacarığının, istedadının və ya qabiliyyətinin olmamasını ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq bir işin icrasında uğursuzluq demək deyil, əksinə, həmin işi yerinə yetirmək üçün lazımi potensialın tamamilə ya da qismən mövcud olmamasını göstərir. Məsələn, musiqi sahəsində qabiliyyətsiz bir şəxs, nə qədər çalışsa da, musiqi alətlərində ifa etməkdə çətinlik çəkə bilər, musiqi nəzəriyyəsini başa düşməkdə problemlər yaşaya bilər.

Qabiliyyətsizliyin səbəbləri müxtəlifdir. Genetik amillər, ətraf mühitin təsiri, təhsilin çatışmazlığı, yetərsiz təlim və praktik məşğələ bunlardan bəziləridir. Bir şəxsin qabiliyyətsiz hesab edildiyi sahədə hətta istedadlı və bacarıqlı insanlar üçün belə çətinliklər ortaya çıxa bilər. Ona görə də, qabiliyyətsizlik hər zaman bir çatışmazlıq kimi qəbul edilməməlidir. Əsas odur ki, bir insan öz potensialını düzgün qiymətləndirsin və öz qabiliyyətlərinə uyğun sahələri seçsin. Hər kəsin müəyyən sahələrdə daha çox istedadı, digər sahələrdə isə daha az istedadı ola bilər.

Ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda "qabiliyyətsiz" sözü tez-tez "istedadsız", "bacarıqsız" kimi sinonimlərlə əvəz olunur. Lakin "qabiliyyətsiz" sözü daha geniş bir məna daşıyır və potensialın olmamasını daha ümumi şəkildə ifadə edir. Məsələn, "istedadsız" sözü daha çox yaradıcı sahələr üçün istifadə olunarkən, "qabiliyyətsiz" sözü riyaziyyat, elm, idman kimi müxtəlif sahələrə aid edilə bilər. Sözün kökünə nəzər salsaq görərik ki, qabiliyyətsiz sözü "qabiliyyət" sözündən əmələ gəlib və bu da hər hansı bir işə, tapşırıq və ya fəaliyyətə qarşı meyl və ya potensialı ifadə edir. Yəni, qabiliyyətsiz, bu potensialdan məhrum olan şəxsi xarakterizə edir.

Misal olaraq verilən "[Kor kişi] … günəşin işığına baxa bilməzdi" ifadəsi, fiziki məhdudiyyəti nəzərə alaraq qabiliyyətsizliyin bir növünü göstərir. Bu halda, görüntü qavrama qabiliyyəti fiziki bir səbəbdən yoxdur. Lakin qabiliyyətsizlik həmişə fiziki və ya genetik səbəblərlə bağlı olmur. Bəzən, lazımi təlim, təcrübə və ya səy səbəbindən əldə edilə bilməyən bacarıqlar da qabiliyyətsizliyin bir əlaməti ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz