Qaçınmaq sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir feldir. Əsasən, istənməyən bir şeydən uzaqlaşmaq, onu qarşısını almaq, özünü ondan kənarda saxlamaq mənasında işlənir.
Birinci mənada, "qaçınmaq" saqınmaq və çəkinmək sözlərinin sinonimi kimi istifadə olunur. Bu mənada, hər hansı bir təhlükəni, riskli vəziyyəti, xoşagəlməz bir hadisəni qarşısını almaq üçün göstərilən ehtiyatlılıq və diqqətlilik ifadə olunur. Məsələn, "O, xəstəliyin qarşısını almaq üçün soyuqdan qaçınırdı". Bu cümlədə qaçınmaq, xəstəlikdən qorunmaq üçün ehtiyatlı olmağı, soyuqdan uzaq durmağı bildirir.
İkinci mənada isə "qaçınmaq", qurmaqdan, etməkdən çəkinmək mənasını verir. Bu, hər hansı bir əməli, hərəkəti, işi etməkdən könülsüzlük, özünü geri çəkmə, tərəddüd hissi ilə bağlıdır. Məsələn, "O, çətin suallardan qaçınırdı" cümləsində, şəxs suallara cavab verməkdən yayınır, onları əsaslandırmır.
Üçüncü mənada "qaçınmaq", fiziki mənada bir yerə, bir şeyə yaxınlaşmamaq, ondan uzaqlaşmaq, özünü kənarda saxlamaq mənalarını əhatə edir. Məsələn, "O, qarşıdan gələn maşından qaçındı" cümləsində, hərəkət fiziki təhlükədən qaçmaq üçün edilir.
Beləliklə, "qaçınmaq" sözü çoxşaxəli bir mənaya malikdir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda işlənə bilir. Həm ehtiyatlılıq və qorunmanı, həm də bir əməldən yayınmanı, həm də fiziki məsafəni qorumağı ifadə edə bilir. Sözün dəqiq mənasını anlamaq üçün cümlədəki işlənmə formasına diqqət yetirilməlidir.