izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qalama: "Qalamaq" felindən törəmiş isim olub, əsasən şifahi nitqdə işlənən, miqdarın çoxluğunu, ağzınadək doluluğu ifadə edən bir sözdür. Sadəcə "çox" mənasını verməkdən də çox, bir qabın və ya hər hansı bir şeyin tamamilə, hətta üstədək doluluğunu, həddən artıq çoxluğunu vurğulayır. Bu mənada, "qalama" sözü sadəcə "çoxluq" deyil, həm də dolğunluq, təravət, hətta bəzən də "təpə-təpə" doluluq hissini də özündə əks etdirir.

Misal olaraq, "bir qalama nəlbəki" ifadəsi, nəlbəkinin qabının ağzınadək, hətta üstədək dolu olduğunu, adi bir miqdardan çox olduğunu göstərir. Bu təsvirlilik, sözün sadəcə "çox nəlbəki" deməkdən daha çox təsir bağışlamasını təmin edir. "Qalama" sözü, əşyanın miqdarının həcmindən əlavə, onun keyfiyyətinə də müəyyən bir işarə edə bilir; məsələn, "qalama pivə" demək, sadəcə çox pivə yox, dolğun, dadlı, keyfiyyətli pivə deməkdir.

Lüğətlərdə qeyd edilən “bir qalama nəlbəki noxudu yeyib qabığını da tökmək” misalı, sözün ifadə etdiyi bol miqdarı daha da açıq şəkildə nümayiş etdirir. Yəni, nəlbəki o qədər çoxdur ki, yalnız noxudları deyil, hətta qabığını belə tökmək lazım gəlir. Bu, "qalama"nın sadəcə miqdarı deyil, həm də həddən artıq bolluğu ifadə etdiyini göstərir.

Ümumiyyətlə, "qalama" sözü Azərbaycan dilinin zənginliyinə, şifahi nitqdə təsvirlilik və ifadənin dəqiqliyinə verilən önəmə əyani sübutdur. Sözün istifadəsi, mətnə canlılıq və rəngarənglik qatır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz