Qanuni (ərəbcədən) sifəti, əsas mənası qanuna uyğun, qanuna əsaslanan və qanunla icazə verilən deməkdir. Bu söz, bir hərəkətin, vəziyyətin və ya davranışın mövcud qanunvericiliyə tam şəkildə uyğun olduğunu, qanun tərəfindən təsdiq olunduğunu və ya qadağan olunmadığını bildirir. Yəni, qanuni olan hər şey qanun çərçivəsində qalır və qanun pozuntusuna səbəb olmur.
Qanuni anlayışı, hüquqi sistemlərin əsasını təşkil edir. Hər hansı bir cəmiyyətin sabitliyi və nizamı, əhalinin qanunlara riayət etməsindən, qanuni hərəkətlər etməsindən çox asılıdır. Qanuni olmaq, həm fərdi məsuliyyəti, həm də sosial vəzifəni özündə ehtiva edir. Qanunu bilmək və ona uyğun yaşamaq hər bir vətəndaşın vəzifəsidir.
Qanuni sözünün əhatə etdiyi mənalar kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, "qanuni evlilik" ifadəsi, dövlət tərəfindən qeydə alınmış evliliyi, "qanuni miras" isə qanunla müəyyən edilmiş miras qaydalarına uyğun olaraq verilməsini bildirir. Həmçinin, "qanuni iş" ifadəsi, qanunlara zidd olmayan, ədalətli və şəffaf aparılan bir işi ifadə edir.
Qanuni anlayışının əksini ifadə edən sözlər "qanunsuz", "qeyri-qanuni" və "cinayətkar" kimi sözlərdir. Bu sözlər, qanunlara zidd olan hərəkətləri, əməlləri və vəziyyətləri ifadə edir və müəyyən cəzaları özündə ehtiva edir.
Qısacası, "qanuni" sözü həm hüquqi, həm də etik baxımdan vacib bir anlayışdır və cəmiyyətin düzgün və ədalətli işləməsi üçün vacib bir rol oynayır. Hər birimizin qanuni hərəkətlər etməyə çalışması, ədalətli və sülh içində bir cəmiyyətin qurulmasına töhfə verəcəkdir.