Qanunilik: Qanuniliyin ən sadə tərifi, hər hansı bir hərəkətin, qərarın və ya vəziyyətin mövcud qanunvericiliyə tam uyğunluğunu ifadə edir. Bu, sadəcə qanunu pozmamaqdan daha çoxdur; qanuniliyin əsasında qanunun məqsədinin və ruhuna hörmət yatır.
Qanunilik prinsipi, hüquqi dövlətin əsasını təşkil edir və bütün fəaliyyətlərin ədalətli, şəffaf və hesabatlı olmasını təmin edir. Hər hansı bir qərarın qanuniliyini təsdiq etmək üçün, həmin qərarın qanunvericilik aktlarının müddəalarına tam uyğun olub-olmaması yoxlanılır. Ancaq bu, yalnız sözün hərfini deyil, mənasını da əhatə etməlidir. Məsələn, bir qanun texniki cəhətdən düzgün olsa da, əgər onun tətbiqi ədalətsiz nəticələrə gətirirsə, bu, onun qanuniliyini şübhə altına ala bilər.
Qanuniliyin müxtəlif sahələrdə – məhkəmə proseslərindən tutmuş, inzibati fəaliyyətlərə qədər - mühüm əhəmiyyəti vardır. Məsələn, məhkəmə hökmünün qanuniliyi, hökmün çıxarılma prosesinin bütün mərhələlərinin qanuna uyğun olmasını, dəlil və sübutların qanuni yolla əldə olunmasını və tətbiq olunan qanunların doğru seçilməsini nəzərdə tutur. Qanunsuz bir hökm qanuniliyə zidddir və ləğv edilə bilər.
Qanuniliyin əksinə düşən hallarda isə qanunsuzluqdan danışırıq. Qanunsuzluq, həm də qanunların olmaması və ya qanunun olmaması səbəbindən yaranan boşluqlardan irəli gələn halları da əhatə edir. Buna görə də, qanuniliyin təmin edilməsi yalnız mövcud qanunlara riayət etməkdən deyil, həm də qanunvericiliyin tam, aydın və ziddiyyətsiz olmasından asılıdır. Yəni qanunilik, sadəcə bir hüquqi konsepsiya deyil, ədalətli və demokratik bir cəmiyyətin əsasını təşkil edən bir prinsipdir.