Qarabaş sözü köhnəlmiş Azərbaycan sözü olub, əsasən qadın qulluqçunu, xidmətçini ifadə edir. Müasir dilə daha uyğun ifadələr "xidmətçi", "qulluqçu qadın", "nökər qız" ola bilər. Lakin "qarabaş" sözü sadəcə olaraq bir peşə adı deyil, həm də o dövrün sosial iyerarxiyasını, qadınların ictimai mövqeyini əks etdirən bir termindir. Bu söz, müəyyən bir sosial təbəqəyə məxsus qadınları, adətən azad olmayan və ya aşağı sosial statusa sahib olanları təsvir edirdi. Belə ki, "qarabaş" sözü ilə yanaşı, bəzi hallarda "qız", "qulluqçu", "nökər" kimi sözlər də eyni mənada istifadə olunsa da, "qarabaş" sözü qadının aşağı sosial statusunu daha çox vurğulayır.
Ədəbiyyatda istifadə edilən "qarabaş" sözü, həmin dövrün həyat tərzinə, sosial quruluşuna və qadınların roluna dair dəyərli məlumat verir. Misal olaraq, verilən nümunədəki "Onun bacısı Səkinə xanım pəncərə qabağında durub qarabaşı Gülsəbanı çağırır" cümləsində "qarabaş" sözü Səkinə xanımın yüksək sosial statusunu və Gülsəbanın isə ona xidmət edən bir qadın olduğunu göstərir. Bu, həm də həmin dövrün sinfi fərqlərinin və sosial qeyri-bərabərliyin əyani təsviridir. "Qarabaş" sözünün kontekstdə necə işlədilməsi, həm də əsərin yazıldığı dövrün sosial-mədəni kontekstini daha yaxşı anlamağa kömək edir.
Qısacası, "qarabaş" sözü sadə bir məişət terminindən daha çox, zəngin sosial və tarixi konnotasiyalara malik bir sözdür və köhnəlmiş olmasına baxmayaraq, ədəbiyyatda tarixi gerçəkliyi əks etdirmək üçün hələ də istifadə oluna bilər.