Qaralaşmaq felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası "uzaqdan qaranlıq, qara bir kütlə kimi görünmək" olaraq izah olunur. Bu, xüsusilə də çoxlu sayda eyni rəngli və ya oxşar formalı cisimlərin bir araya yığılması və məsafədən baxıldıqda ayrı-ayrılıqda görünməməsi nəticəsində yaranan bir vizual təəssürdür.
Məsələn, verilən nümunədəki "O yanlarda dəniz buruqları qaralaşırdı" ifadəsində dəniz buruqlarının çoxluğu və uzaqlıq səbəbindən ayrı-ayrılıqda deyil, bir qara kütlə kimi görünməsi ifadə olunur. Qaralaşmaq, sadəcə qaranlıq rəngin deyil, həm də kütləvilik və uzaqlıq hissinin birləşməsindən yaranan bir təsviri ifadədir. Hətta qara olmayan, lakin qaranlıq rəngli və sıx bir yığın da uzaqdan baxıldıqda "qaralaşa" bilər.
Bu mənada, qaralaşmaq feli, sadəcə olaraq "qaranlıq görünmək"dən daha çox məna daşıyır. O, məsafə, miqyas və kütləvilik hisslərini özündə əks etdirir. "Qaralaşmaq" sözü ilə ifadə olunan mənzərə, adətən, həm də müəyyən bir sirrlilik və ya qorxu hissi yarada bilər, çünki uzaqdan görünən bu qaranlıq kütlənin nə olduğunu dəqiq müəyyən etmək çətin olur.
Ədəbiyyatda, qaralaşmaq feli, həm də metaforik mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, "Üfüqdə qaranlıq buludlar qaralaşırdı" cümləsində qaranlıq buludların toplanması, yaxınlaşan bir fırtınanın əlaməti kimi təsvir oluna bilər. Bu halda, "qaralaşmaq" sadəcə bir vizual təsvir deyil, həm də hadisənin xarakterini, yaxınlaşan təhlükəni də göstərir.