izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qarmalamaq felinin əsas mənası, bir şeyi sürətlə, tez bir zamanda və adətən dəqiqlik olmadan ələ keçirmək, tutmaq, qapmaq deməkdir. Bu hərəkət tələsik, qəfil və bəzən kobud ola bilər. Sözün kökü olan "qarmaq" sözü ilə əlaqələndirildikdə, birdən ələ keçirmə, yapışma mənasını daha aydın şəkildə ifadə edir. Əşyanın həcmindən və ya formasından asılı olmayaraq, qarmalama hərəkəti əsasən sürət və qəfilliyə yönəlib.

Misal olaraq, "uşaq əlindəki konfeti qarmaladı" ifadəsində qarmaladı sözü, uşağın konfetə sürətlə və bir az da kobudcasına əl atmasını ifadə edir. Burada konfetin nə qədər böyük və ya kiçik olması önəmli deyil, əsas olan hərəkətin sürəti və qəflənliyi əks etdirilməsidir. "Qapmaq", "yapışmaq", "tutmaq" sözləri ilə sinonim olsa da, "qarmalamaq" sözündəki tələsiklik və qəfillik daha önə çıxır.

Verilmiş nümunə cümləsində ("[Axund] gah o xuruşdan, gah bu xuruşdan qarmalayıb plova qarışdırıb udurdu") axundun plovun içərisinə xuruşları tələsik və seçmədən atması və qarışdırması təsvir olunur. Burada "qarmalayıb" sözü axundun hərəkətinin qayğısızlığını və tezliyini vurğulayır. Yəni, o, xuruşları diqqətlə seçib, yerləşdirmir, sadəcə sürətlə əlinə keçən hər xuruşu plova atır.

Beləliklə, "qarmalamaq" sözü sadəcə bir şeyi tutmaqdan daha çox, hərəkətin xüsusiyyətlərini – sürətini, qəfilliyini və bəzən də kobudluğunu – ifadə edən rəngarəng bir feldir. Bu səbəbdən də, mətni zənginləşdirmək və daha dəqiq məna çatdırmaq üçün "qarmalamaq" felinin istifadə olunması mümkündür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz