izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qarsalamaq – Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yer tutan bir felldir. Sadəcə "odda ütmək, pörtmək, yaxud üzdən yandırmaq" kimi qısa bir izahla məhdudlaşdırmaq, bu felin ifadə etdiyi incə nüansları əks etdirməz. Qarsalamaq, odun birbaşa təmasından daha çox, onun intensiv istisinin dəriyə təsirindən yaranan yüngül yanıq və ya qızartı hissi ilə xarakterizə olunur. Bu, intensiv istilik mənbəyinin yaxınlığında qalmaqla əlaqədardır; mütləq alovla birbaşa təmas tələb etmir.

Misal olaraq, “Təndirin alovu qolumu qarsaladı” cümləsində qolun təndirin alovuna toxunmadığı, ancaq yaxınlıqda qalması nəticəsində qızması və yüngülcə yanması nəzərdə tutulur. Alovun yandırıcı təsiri ilə qarsalamağın fərqi də məhz budur: qarsalamaq daha yumşaq, daha yayılmış bir istilik təsirini ifadə edir.

“Sağ tərəfimdən keçən isti yel əlimi qarsalayır” misalında isə, istiliyin mənbəyi od deyil, günəş və ya isti külək kimi təbii hadisələrdir. Bu, qarsalamaq felinin mənasının genişliyini və müxtəlif istilik mənbələrinə tətbiq oluna bilməsini göstərir. Yəni, qarsalamaq sadəcə "yanmaq" deyil, istiliyin dəriyə təsiri nəticəsində yaranan istilik hissi, qızartı və yüngülcə yanma halını ifadə edir.

Beləliklə, qarsalamaq felinin mənası, sözün sadə izahından daha dərin və zəngindir. O, istiliyin dəriyə təsirini ifadə etməklə yanaşı, həm də bu təsirin şiddətinin yumşaq olduğunu vurgulanır. Bu sözün istifadəsi, danışanın təsvir etdiyi vəziyyəti daha canlı və obrazlı şəkildə çatdırmağa imkan verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz