izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sağ (sif.): Bu söz, bədənin anatomik quruluşunda sol tərəfin əksini ifadə edən bir sifətdir. Yəni, insan bədəninin şaquli oxuna nisbətən sağ tərəfdə yerləşən üzvləri və ya hissələri üçün işlədilir. Misal üçün "sağ əl", "sağ göz", "sağ ayaq" ifadələrində olduğu kimi. Bu mənada "sağ" sözü, obyektin müşahidəçiyə nisbətən və ya anatomik kontekstdə mövqeyini müəyyən edir.

Ancaq "sağ" sözünün mənası yalnız anatomik məhdudiyyətlərlə izah edilməməlidir. O, daha geniş mənada "düzgün", "doğru", "səhih", "tam", "salamat" kimi mənaları da ehtiva edir. Məsələn, "sağlam", "sağ olsun", "sağ əməl", "sağ yol" ifadələrindəki "sağ" sözü bu geniş mənaları özündə əks etdirir. "Sağlam" sözü fiziki və ya ruhi sağlamlığı ifadə edir. "Sağ olsun" ifadəsi isə minnətdarlıq və ya təşəkkür bildirmək üçün istifadə olunur və şəxsin sağ-salamat olmasını arzulayır. "Sağ əməl" ifadəsi isə düzgün, əxlaqi cəhətdən doğru olan hərəkəti ifadə edir. "Sağ yol" isə doğru yola, düzgün həyata istiqamətlənməni ifadə edir.

Etimoloji baxımdan "sağ" sözünün kökü qədim türk dillərinə gedib çıxır. Mənasının zamanla genişlənməsi və müxtəlif kontekstlərdə işlənməsi onun leksik inkişafının əyani sübutudur. "Sağ" sözü həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda işlənə bilir. Misal üçün: "O, sağ əli ilə qapını açdı" (konkret məna) və "Sağ əməllər həmişə mükafatlandırılır" (mücərrəd məna).

Qeyd etmək lazımdır ki, "sağ" sözü bəzi hallarda "sol" sözü ilə əks mənada istifadə olunsa da, bəzi məcazlı ifadələrdə müstəqil məna daşıya bilər. Məsələn, "sağ olsun" ifadəsi sadəcə bədənin sağ tərəfinə işarə etmir, daha geniş bir minnətdarlıq ifadəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz