Qatırmuncuğu (köhn. söz) – Keçmişdə qatırların boynuna taxılan, ümumiyyətlə, göy rəngdə olan şüşə muncuqdur. Bu muncuqlar sadəcə bəzək əşyası kimi deyil, həm də qatırların nəzarətini asanlaşdıran, onları sakitləşdirən və ya müəyyən bir məsafədən görünmələrini təmin edən bir vasitə kimi istifadə olunurdu. Rənginin göy olması ehtimal ki, bu rəngin qatırların gözləri üçün sakitləşdirici təsiri olduğuna dair inancla bağlıdır.
Qatırmuncuğunun formasının və ölçüsünün də müxtəlifliyi ola bilərdi. Bəzi hallarda daha böyük və nəzərəçarpan, bəzi hallarda isə kiçik və sadə muncuqlar istifadə olunmuşdur. Onların hazırlanma texnologiyası da o dövrün şüşə emalı texnikalarına uyğun olaraq müxtəlif ola bilərdi. Belə ki, qatırmuncuqların əl ilə hazırlanması daha çox ehtimal olunur.
Bu maraqlı detal, keçmişin həyat tərzinə, ənənələrinə və inanclarına işıq salır. Qatırmuncuq, sadəcə bir əşya deyil, həm də o dövrün insanlarının qatırlara olan münasibətinin, onlarla əlaqələrinin və hətta onlara qarşı bəslədikləri inancların əyani bir təzahürüdür. Bu kiçik muncuğun arxasında uzun bir tarix, mədəniyyət və əmək tarixinin izləri gizlənir.
Qatırmuncuğunun istifadəsi haqqında daha ətraflı məlumat əldə etmək üçün o dövrə aid əşyaların, əlyazmaların və digər mənbələrin araşdırılması vacibdir. Bu, keçmiş həyat tərzini daha dərindən anlamağımız üçün əhəmiyyətli bir məlumat mənbəyi ola bilər.