Qáyka (rus. гайка) – texniki termin olaraq, boltları və ya vintləri möhkəm bərkitmək üçün istifadə olunan, çoxüzlü yivli bir halqadır. Bu yivlər, qaykanın bolt başı ilə sıx bir şəkildə birləşməsini və sərbəst dönməməsini təmin edir. Yəni, bolt sıxıldıqda qayka öz yivləri sayəsində dönərək həm boltu möhkəmləndirir, həm də yerində saxlayır.
Qáykaların müxtəlif formaları, ölçüləri və materialları mövcuddur. Onların istehsalında əsasən polad, alüminium və ya digər yüksək möhkəmliyə malik metallardan istifadə olunur. Materialın seçimi, qaykanın istifadə sahəsindən və yük daşıma qabiliyyətindən asılıdır. Məsələn, yüksək temperaturlu mühitlər üçün xüsusi istiyə davamlı qaykalar, yüksək təzyiq üçün isə daha möhkəm və sərt materiallardan hazırlanmış qaykalar istifadə olunur.
Qaykanın yivlərinin sayı, dərinliyi və forması da onun möhkəmliyini və etibarlılığını təyin edən vacib amillərdir. Yivlərin keyfiyyəti qaykanın bolt ilə möhkəm birləşməsini və dönməməsini təmin edir. Yanlış yivlənmə, qaykanın asanlıqla açılmasına və ya boltun zədələnməsinə səbəb ola bilər.
Qaykalar müxtəlif sahələrdə, o cümlədən inşaatda, avtomobil sənayesində, maşınqayırmada və gündəlik həyatda geniş istifadə olunur. Onların əhəmiyyəti, müxtəlif hissələrin etibarlı şəkildə birləşdirilməsindəki roluna görə olduqca yüksəkdir. Sadə görünüşünə baxmayaraq, qayka, müasir texnikanın və sənayenin əsas elementlərindən biridir.